Οικογένειες επαγγελματιών οδηγούνται στην απόγνωση

Οικογένειες επαγγελματιών οδηγούνται στην απόγνωση

Εκατοντάδες επιχειρήσεις στη Μεσσηνία έχουν «σηκώσει τα χέρια ψηλά»

Ως εφιαλτική περιγράφεται η κατάσταση που βιώνουν εδώ και δύο χρόνια περίπου εκατοντάδες μικρομεσαίοι επιχειρηματίες της Καλαμάτας, αλλά και της Μεσσηνίας γενικότερα, αφού η κρίση που πλήττει τη χώρα έχει «στεγνώσει» τελείως την αγορά.
Όπως μας έλεγε ο επίτιμος πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Καλαμάτας και της Ομοσπονδίας Πελοποννήσου, Γ. Λαγανάκος, «η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Η θέση μας είναι πλέον τραγική και το χειρότερο είναι ότι δε βλέπουμε φως στο βάθος του τούνελ. Κάθε μέρα υπάρχουν καταστήματα που βάζουν λουκέτο και δεν ξέρουμε ποια θα είναι η εικόνα της Καλαμάτας τους επόμενους μήνες. Είδατε έναν άνθρωπο έξω στο δρόμο να χαμογελά; Είδατε ανθρώπους να κυκλοφορούν με τσάντες από καταστήματα;
Τώρα κάτι πάει να γίνει με τις εκπτώσεις, αλλά οι περισσότεροι κρατούν μια τσάντα από φαρμακείο και πολύ φοβούμαι πως το περιεχόμενό της είναι… ψυχοφάρμακα.
Τα συνεχή λουκέτα είναι αυτό που χαρακτηρίζει, λοιπόν, την καθημερινότητα των –κυρίως μικρομεσαίων- εμπορικών καταστημάτων της Καλαμάτας. Επακριβώς πόσα καταστήματα έχουν κλείσει στην πόλη δεν ξέρουμε, διότι πάρα πολλά κατεβάζουν ρολά και δεν το δηλώνουν. Πάντως, είναι πάρα πολλά και συνεχώς αυξάνουν. Μια ματιά στο δρόμο να ρίξετε αρκεί για να καταλάβετε».
Αφορμή για να ασχοληθούμε με το θέμα ήταν η δημοσίευση τις προηγούμενες ημέρες έρευνας από το ΙΜΕ της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), όπου αποτυπώνεται η εξαμηνιαία κατάσταση του οικονομικού κλίματος στις μικρές επιχειρήσεις (0-49 άτομα προσωπικό).
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία αυτά, η τάση επιβράδυνσης της ύφεσης που παρατηρήθηκε τον Ιούλιο του 2011 έχει ανακοπεί. Στην παρούσα έρευνα εμφανίζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά επιδείνωσης που έχουν καταγραφεί από το 2009 μέχρι σήμερα.
Περίπου 180.000 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν κίνδυνο κλεισίματος το επόμενο δωδεκάμηνο. Αν συνυπολογίσουμε το συντελεστή βιωσιμότητας, εκτιμάται ότι 61.200 θα είναι η καθαρή μείωση επιχειρήσεων τους επόμενους δώδεκα μήνες – εκ των οποίων περίπου 12.000 μέσα στο επόμενο τρίμηνο.
Υπάρχει κίνδυνος για απώλεια 240.000 θέσεων απασχόλησης στο επόμενο δωδεκάμηνο και σε κάθε 1 πρόσληψη στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχούν 7 απολύσεις, στοιχείο που είχε καταγραφεί και στην έρευνα του Ιουλίου 2011.
Προβλέπεται απώλεια επιπλέον 106.000 θέσεων μισθωτής εργασίας έως τον Ιούλιο του 2012 και περαιτέρω επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων. Εκτιμάται ότι ήδη χάθηκαν τουλάχιστον 65.000 θέσεις μισθωτής εργασίας το 2ο εξάμηνο του 2011.
Η μείωση τζίρου κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 33%. Στις εμπορικές επιχειρήσεις το Δεκέμβριο του 2011 η μείωση του τζίρου ήταν 31,2% σε σχέση με το Δεκέμβρη του 2010.
Παρατηρείται αύξηση των επιχειρήσεων που μείωσαν ώρες και ημέρες εργασίας (37,4%), ενώ το 28,6% μείωσε αποδοχές στο προσωπικό του. Προβλέπεται δε ότι για το 1ο εξάμηνο του 2012 το 43% θα μειώσει με μεγάλη βεβαιότητα μισθούς και ώρες εργασίας. Το 46,5% θεωρεί ως σημαντικότερο εμπόδιο τα λειτουργικά έξοδα, το 36,5% τις ασφαλιστικές εισφορές, ενώ μόλις το 5% τους μισθούς. Πάνω από 8 στις 10 επιχειρήσεις προτιμούν τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ μόλις το 2,5% επιθυμεί τη μείωση του κατώτατου μισθού. Επίσης, 1 στις 3 επιχειρήσεις έχει καθυστερημένες οφειλές και υποχρεώσεις (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΔΕΚΟ, Δημόσια Ταμεία, Προμηθευτές), ενώ το ποσοστό των επιχειρήσεων που οφείλει στον ΟΑΕΕ ξεπερνά το 38%. Μάλιστα, το 73,5% των μικρών επιχειρηματιών αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει προσωπικές καταθέσεις για την κάλυψη αναγκών της επιχείρησης.

Αναλυτικά στοιχεία
Η έρευνα που παρουσιάζεται είναι η πρώτη για το 2012 και η πέμπτη κατά σειρά που διεξάγει το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, σε συνεργασία με τη εταιρεία MARC AE, σε εξαμηνιαία βάση από το Μάιο του 2009. Έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 1.200 πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό), στο διάστημα 10 έως 18 Ιανουαρίου 2012, και έχει ως βασικό στόχο την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, στους κλάδους της μεταποίησης, του εμπορίου και των υπηρεσιών, που αποτελούν το 99,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα.
Τα ευρήματα αυτής της έρευνας μπορούν να συγκριθούν με τα αντίστοιχα των ερευνών του Ιουλίου 2011, του Ιανουαρίου 2011, του Ιουλίου 2010 και του Φεβρουαρίου 2010. Όπως προαναφέραμε, οι έρευνες αυτές ξεκίνησαν το Μάιο του 2009 και επαναλαμβάνονται πλέον σε εξαμηνιαία βάση, ενώ αποτελούν το μοναδικό εργαλείο, σε πανελλαδικό επίπεδο, για την καταγραφή της κατάστασης και της πορείας του μεγαλύτερου τμήματος της πραγματικής οικονομίας στην Ελλάδα.
Οι εκτιμήσεις της έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ του Ιουλίου 2011, όσον αφορά στη συρρίκνωση της απασχόλησης, επιβεβαιώθηκαν και από τις έρευνες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Μάλιστα, παρά την απουσία συστηματικών και αξιόπιστων στοιχείων για την κατάσταση των μικρών επιχειρήσεων, η εικόνα που έχουμε (π.χ. από ασφαλιστικά ταμεία και άλλους δημόσιους φορείς) επιβεβαιώνει και τις αντίστοιχες, δυσοίωνες εκτιμήσεις για τη διακοπή λειτουργίας σημαντικού αριθμού επιχειρήσεων.
Το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων που θεωρούν πολύ ή αρκετά πιθανό το ενδεχόμενο να έχουν το επόμενο διάστημα σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας σε βαθμό που θα κινδυνεύσουν να κλείσουν παραμένει ιδιαίτερο υψηλό, επιστρέφοντας στα επίπεδα του Ιανουαρίου του 2011 (51,2% έναντι 44,5% το προηγούμενο εξάμηνο).
Σχεδόν 1 στις 4 επιχειρήσεις (24,3%) θεωρεί πολύ πιθανό να προχωρήσει σε κλείσιμο το επόμενο διάστημα. Αν ληφθεί υπόψη ότι το σύνολο των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων είναι 740.000 σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τότε υπολογίζεται ότι περίπου 180.000 επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο κλεισίματος. Καταγράφεται και ένα ποσοστό 26,9% (δηλαδή περίπου 200.000 επιχειρήσεις) που δηλώνουν δυσκολίες συνέχισης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
Με βάση τα παραπάνω, συνυπολογίζοντας το συντελεστή βιωσιμότητας, εκτιμάται ότι η καθαρή μείωση επιχειρήσεων θα είναι 61.200 στο επόμενο έτος – εκ των οποίων 12.000 περίπου μέσα στο επόμενο τρίμηνο. Σύμφωνα με ένα μετριοπαθές σενάριο, υπολογίζεται ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν σχεδόν 240.000 θέσεις απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί).
Οι προβλέψεις σχετικά με την πορεία των επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο, είναι οι χειρότερες που έχουν καταγραφεί από την έναρξη των ερευνών. Το 77,2% των επιχειρήσεων αναμένουν επιδείνωση της θέσης τους, το 14,1% δεν αναμένει καμιά αλλαγή, ενώ μόλις το 4,3% ελπίζει σε βελτίωση της κατάστασής τους.
Ο βαθμός απαισιοδοξίας είναι μεγαλύτερος στις πιο μικρές επιχειρήσεις του δείγματος, καθώς δεν προβλέπουν ούτε ελπίζουν σε σταθεροποίηση ή βελτίωση των οικονομικών τους επιδόσεων.
Σε σχέση με έρευνες προηγούμενων ετών ισχύουν τα εξής συμπεράσματα: Οι επιπτώσεις της κρίσης στα μεγέθη και χαρακτηριστικά της απασχόλησης συνεχίζονται, ακολουθώντας την ίδια τάση. Σε κάθε 1 πρόσληψη στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχούν περίπου 7 απολύσεις.
Μείωση προσωπικού κατά το τελευταίο εξάμηνο ανέφερε η μία στις πέντε επιχειρήσεις (20,1%), ενώ αύξηση ανέφερε το 3,3%. Σε απόλυτα μεγέθη η καθαρή απώλεια θέσεων εργασίας κατά το 2ο εξάμηνο του 2011 υπολογίζεται σε 65.000. Όσον αφορά το 1ο εξάμηνο του 2012, προβλέπεται απώλεια 106.000 θέσεων μισθωτής εργασίας.
Πάνω από 1 στις 2 επιχειρήσεις (53,3%) αντιμετωπίζει δυσκολίες στην έγκαιρη καταβολή μισθών, ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα. Το 37,4% μείωσε ώρες ή ημέρες εργασίας σε κάποιους υπαλλήλους. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων εκείνων που αναγκάστηκε να μειώσει αποδοχές εργαζομένων αυξήθηκε σε σύγκριση με εκείνο της προηγούμενης έρευνας (28,6% έναντι 19% - δηλαδή αύξηση κατά 50%).
Πάνω από 4 στις 10 επιχειρήσεις (43%) θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι θα αναγκαστούν μέσα στο επόμενο εξάμηνο να μειώσουν μισθούς ή ώρες εργασίας, ενώ ακόμη ένα 27,6% δεν αποκλείει αυτό το ενδεχόμενο.
Μια στις 2 επιχειρήσεις (46,5%) θεωρεί ως βασικό εμπόδιο για την άσκηση της δραστηριότητάς της, τις λειτουργικές δαπάνες (ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.). Ως δεύτερο εμπόδιο ιεραρχείται το μη μισθολογικό κόστος (ασφαλιστικές εισφορές), αφού το 36,5% των επιχειρήσεων απάντησε θετικά σε αυτό το ερώτημα, ενώ μόνο το 5% των επιχειρήσεων κρίνει ως εμπόδιο για την άσκηση της δραστηριότητας το μισθολογικό κόστος.
Το παραπάνω γίνεται εμφανέστερο και στην ερώτηση η οποία ζήτησε από τους επιχειρηματίες να ιεραρχήσουν τα μέτρα που θα διευκόλυναν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Ειδικότερα, στο σύνολο των επιχειρήσεων, το 80% θεωρεί ως σημαντικό μέτρο διευκόλυνσης τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ μόνο το 1,5% κρίνει ως μέτρο διευκόλυνσης τη μείωση του κατώτατου μισθού. Για τις επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό, σχεδόν 9 στις 10 επιχειρήσεις (86,5%) προτιμούν τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ μόνο το 2,5% προκρίνει τη μείωση του κατώτατου μισθού.
Σε σχέση με τα αίτια της πτώσης στον τζίρο και την κατανάλωση, το 36,1% αποδίδει αυτή την πτώση στη συρρίκνωση των εισοδημάτων, το 11,8% στην κατάσταση αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία, ενώ το 51,2% θεωρεί ότι και οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν συμβάλει εξίσου σε αυτή την πτώση.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, παρά τον υψηλό βαθμό απαισιοδοξίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και παρά το ότι θεωρούν ότι οι λόγοι για τους οποίους έχουμε φτάσει σε αυτή την κατάσταση είναι η πολιτική του Μνημονίου καθεαυτή είτε η κακή της εφαρμογή, εντούτοις κρίνουν σε ποσοστό 57,7% ότι προέχει η σταθερότητα της οικονομίας και η παραμονή στο ευρώ. Το 16,3% θεωρεί ότι προέχει η διεξαγωγή των εκλογών, ενώ ένα ποσοστό 13,3% ότι προέχουν και τα δύο εξίσου.

Του Αντώνη Πετρόγιαννη

tharrosnews.gr