Αμοργός

από **ΤΡΕΛΛΟΣ ΤΩΝ FM** Κυρ 5 Αυγ - 13:58

Αμοργός

H Aμοργός υπήρξε σημαντικό κέντρο του κυκλαδικού πολιτισμού. Aπό εδώ προέρχονται πολυάριθμα κυκλαδικά ειδώλια, ανάμεσα στα οποία και ένα γυναικείο, το μεγαλύτερο σε μέγεθος από όσα έως σήμερα ανακαλύφθηκαν στις Kυκλάδες.Aπό τα τρία μεγάλα κέντρα της αρχαιότητας – Mινώα, Aιγιάλη, Aρκεσίνη τα δυο διατηρούν την ίδια θέση και το όνομα.

Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα η Αμοργός κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Στις αρχαίες πόλεις έχουν ανασκαφεί ευρήματα που ανήκουν στην πρωτοκυκλαδική εποχή. Λόγο της γεωγραφικής της θέσης – απέναντι ακριβώς από τις αρχαίες Ιονικές πόλεις Μίλητο, Έφεσο και Αλικαρνασσό – η Αμοργός αποτέλεσε έναν από τους πρώτους σταθμούς από τον οποίο οι Ίωνες πέρασαν στην Ελλάδα.

Κατά την αρχαιότητα στο νησί άκμασαν τρεις πόλεις. Η Μινώα, η Αιγιάλη και η Αρκεσίνη. Από τα λείψανα των οικισμών τους και τα σημαντικά ευρήματα που έχουν ανασκαφεί, φαίνεται το υψηλό πολιτιστικό επίπεδο του Αμοργιανού πολιτισμού. Το 322π.Χ. πραγματοποιήθηκε η Ναυμαχία της Αμοργού, που σήμανε το τέλος του Λαμιακού πολέμου ανάμεσα στους Αθηναίους και στους Μακεδόνες στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Τότε, η Αμοργιανοί έγιναν γνωστοί για τους κόκκινους χιτώνες που κατασκεύαζαν από διάφανο ύφασμα και ονομάζονταν Αμόργεια ή Αμόργινα ή Αμοργίδες. Τους χιτώνες αυτούς παρακινεί η Λυσιστράτη, στο ομώνυμο έργο του Αριστοφάνη, να τους φορέσουν οι γυναίκες για να προκαλέσουν ερωτικά τους άντρες. Την ρωμαϊκή εποχή η Αμοργός αποτέλεσε τόπο εξορίας. Στα χρόνια του Βυζαντίου το νησί εντάχθηκε στην Επαρχία των Νήσων, με πρωτεύουσα τη Ρόδο. Το 1207, ήταν το πρώτο νησί των Κυκλάδων που πέρασε στη κυριαρχία των Φράγκων. Τη διοίκηση της Αμοργού ανέλαβε ο Ιερεμίας Γκίζης. Αργότερα πέρασε στα χέρια του Ενετού Μάρκου Σανούδου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η Αμοργός γνώρισε πολλές καταστροφές και λεηλασίες από πειρατές, αλλά και από τους κατακτητές που διεκδικούσαν τα εδάφη της. Η διοίκηση του νησιού άλλαξε πολλές φορές, με την οικογένεια Γκίζη να πρωταγωνιστεί σε κάθε εξέγερση.
Το 1537 ο Τούρκος Νάυαρχος Μπαρμπαρόσα καταλαμβάνει το νησί. Στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας πολλοί κάτοικοι εγκατέλειψαν το νησί και κατάφυγαν στη Κρήτη. Η Αμοργός συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821 και ενώθηκε με την Ελλάδα το 1832.

ΑΡΧΑΙΑ ΜΙΝΩΑ
Τα ερείπια της αρχαίας Μινώας, μιας από τις τρεις αρχαίες πόλεις της Αμοργού, βρίσκονται σε απόσταση 3χλμ. από το λιμάνι των Καταπόλων, στη νότια πλαγιά του λόφου.

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες και τα σημαντικά ευρήματα των ανασκαφών, φαίνεται ότι η περιοχή της πόλης Μινώας κατοικούνταν από τη Νεολιθική εποχή. Αυτό διαπιστώθηκε τόσο από τα ερείπια κατοικιών όσο και από τα κινητά ευρήματα (πήλινα εδώλια, αιχμές βελών, κ.α.). Ανάλογα ευρήματα φανερώνουν τη συνέχιση της ζωής την εποχή του Χαλκού. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως και τα ερείπια οικισμού των Ιστορικών χρόνων. Τα ερείπια του οικισμού χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. και σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές ιδρύθηκε από Ίωνες αποίκους. Η συνεχής κατοίκηση της περιοχής δεν επέτρεψε τη διάσωση οικοδομημάτων των γεωμετρικών χρόνων. Σώζονται όμως τα ερείπια ενός μαρμάρινου ναού των Ελληνιστικών χρόνων, που τοποθετείται στον 3ο π.Χ. Το πλήθος των ευρημάτων αλλά και των κτιριακών λειψάνων όλων των ιστορικών περιόδων παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τον πολιτισμό που άκμασε στο νησί. Η αρχαία Μινώα κατοικούνταν μέχρι και την Ρωμαϊκή εποχή, όπου οι κάτοικοι άρχισαν σταδιακά να μετακινούνται προς το λιμάνι, μέχρι που η πόλη εγκαταλείφθηκε.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΙΑΛΗ
Κοντά στο χωριό Θολάρια, στη θέση Βίγλα, συναντάμε τα ερείπια της αρχαίας Αιγιάλης. Στην περιοχή έχουν βρεθεί σημαντικά οικοδομικά λείψανα και επιγραφές χαραγμένες σε βράχους. Παρόλα αυτά ακόμη δεν έχουν αρχίσει ανασκαφικές έρευνες στην τοποθεσία που ως γνωστόν υπήρχε η αρχαία πόλη. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν και τα λείψανα Πύργων των Ελληνιστικών χρόνων.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΡΚΕΣΙΝΗ
Στη Κάτω Μεριά, στη νότια πλευρά του νησιού και στη θέση Καστρί, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Αρκεσίνης. Και σε αυτόν το σημαντικό αρχαιολογικό χώρο δεν έχουν πραγματοποιηθεί συστηματικές ανασκαφές. Κατά καιρούς έχουν ανασκαφεί τυχαία σημαντικά ευρήματα, τα οποία φυλάσσονται στην Αρχαιολογική Συλλογή της Αμοργού. Από τα επιφανειακά ευρήματα και από τα λείψανα των οικοδομημάτων, φαίνεται ότι η πόλη άκμασε τα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Σώζεται τμήμα του τείχους της πόλης και διάφορα κτιριακά οικοδομήματα.

ΜΟΝΗ ΧΟΖΟΒΙΩΤΙΣΣΑΣ
Το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας είναι το σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο της Αμοργού και ένα από τα σπουδαιότερα της Ελλάδας. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού κτισμένο κυριολεκτικά μέσα στα βράχια, σε υψόμετρο 300μ. από τη θάλασσα και είναι ορατό μόνο από το πέλαγος. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό, προκαλεί δέος, θαυμασμό και απορία για το πως κατάφεραν να το κτίσουν σ’ αυτήν –την ακόμη και σήμερα – δύσβατη και κακοτράχηλη περιοχή, τα πρώιμα χρόνια του βυζαντίου.
Η μονή ιδρύθηκε στις αρχές του 10ου αιώνα και ανακαινίστηκε από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Α’ Κομνηνό το 1088, σύμφωνα με επιγραφή του σώζεται σε ασημένιο εξαπτέρυγο. Το όνομά της το πήρε από την εικόνα της Παναγίας που φυλάσσετε στο εσωτερικό της μονής. Η λαϊκή παράδοση λέει ότι η εικόνα της Παναγίας έφτασε με θαυμαστό τρόπο στο νησί, από το Χόζοβο ή Χόζοβα της Παλαιστίνης.

Το κτίριο έχει μήκος 40μ. και πλάτος 5μ. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα κελιά των μοναχών, τα μαγειρεία, οι αποθήκες, τα πατητήρια, οι στέρνες, όλα βρίσκονται κτισμένα μέσα στον βράχο που έχει μεταμορφωθεί σε ένα οικοδόμημα μοναδικής αρχιτεκτονικής. Ο δαιδαλώδης εσωτερικός χώρος της μονής χωρίζεται από στενές καμάρες, λαξεμένα στο βράχο σκαλοπάτια που οδηγούν στους ορόφους του μοναστηριού. Πρόκειται για ένα μοναδικό δημιούργημα της ανθρώπινης θέλησης, κόντρα στα φυσικά στοιχεία.
Στο εσωτερικό της μονής φυλάσσονται ανεκτίμητοι εκκλησιαστικοί θησαυροί. Βυζαντινές εικόνες, σκευοφυλάκια, χειρόγραφα ευαγγέλια, κ.α. Η μονή γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου και διοργανώνεται πανηγύρι. Προσφέρεται φαγητό και γλυκό Αμοργιανό παστέλι, σε όλους τους επισκέπτες.

TOΠIKEΣ EKΔHΛΩΣEIΣ-ΠANHΓYPIA:
Πανηγύρι γίνεται στις 21 Nοεμβρίου στο μοναστήρι της Xοζοβιώτισσας. Όλοι οι Aμοργιανοί μαζεύονται και προσφέρονται μπακαλιάρος τηγανητός και άλλα ψάρια.Tη δεύτερη μέρα του Πάσχα γίνεται περιφορά της εικόνας της Παναγίας στη Xώρα και λειτουργία στο μετόχι του μοναστηριού, το Xριστό.
Στις 6 Aυγούστου το πανηγύρι του Xριστού, με ντόπια λαϊκά όργανα.

KOΛYMΠI:
Aπό τη Xώρα μπορείτε να πάτε με λεωφορείο στην παραλία της Aγίας Άννας, κάτω από το μοναστήρι της Xοζοβιώτισσας ψιλό βότσαλο και άμμος.

ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ:
Από τον Πειραιά ξεκινούν τα πλοία με προορισμό τα Κατάπολα και την Αιγιάλη, τα δυο λιμάνια της Αμοργού. Επίσης, και από την Ραφήνα μπορείτε να προσεγγίσετε την Αμοργό. Δρομολόγια πραγματοποιούνται όλο το χρόνο. Η Αμοργός συνδέεται και με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, όπως με την Πάρο, τη Νάξο, την Ίο, τη Σαντορίνη, τη Τήνο, την Μύκονο, την Άνδρο, τη Σύρο και τα Δωδεκάνησα. Το πλοίο ΕΞΠΡΕΣ ΣΚΟΠΕΛΙΤΗΣ που έχει έδρα του στα Κατάπολα, συνδέει την Αμοργό με τα νησιά: Δονούσα, Κουφονήσια, Σχοινούσα, Ηράκλεια και Νάξο.

XPHΣIMA THΛEΦΩNA:
ΔΗΜΟΣ ΑΜΟΡΓΟΥ 22850 71035, 74100
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΧΩΡΑΣ 22850 71210
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΑΙΓΙΑΛΗΣ 22850 73620
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ 22850 71259
ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΧΩΡΑΣ 22850 71207

greekhistory.gr