Νάξος: Ταξίδι στο νησί της πληρότητας
Σελίδα 1 από 1
Νάξος: Ταξίδι στο νησί της πληρότητας
Νάξος: Ταξίδι στο νησί της πληρότητας
Η Νάξος είναι μεγάλη και προκαλεί μεγάλα συναισθήματα.Το πιο μεγάλο απ΄ όλα είναι η πληρότητα.Μέσα στην αγκαλιά της αισθάνεσαι γεμάτος.Δεν σε διασκεδάζει απλώς,σε γεμίζει,σαν τον μελωδικό ήχο της παραδοσιακής τσαμπούνας παρέα με το τουμπάκι στο πανηγύρι προς τιμήν των ψαράδων στον Απόλλωνα,στην άκρη της πλαγιάς όπου παραμένει ξαπλωμένος ο γιγαντιαίος κούρος,εγκαταλειμμένος πάνω στους αιώνες από τους αρχαίους γλύπτες.Να,αυτό είναι ένα από τις πολλές χάρες της Νάξου: η συνύπαρξη των ρωμαλέων κούρων σκορπισμένων στις ερημιές με τα κομψά κυκλαδικά ειδώλια στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Κάστρου της Χώρας,του ψηλού Ζα με το νησάκι Παλάτια που στολίζει η Πορτάρα,του στολιδιού Χαλκί με το παρακείμενο Φιλότι,το μεγαλύτερο χωριό των Κυκλάδων,των ανοιχτών δρόμων της Τραγαίας με τα σοκάκια της παλιάς Χώρας,των μεγαλόπρεπων πύργων με τα ταπεινά μητάτα,της «σταρ» των ελληνικών χωριών Απειράθου με το Κουρνοχώρι,της ίδιας της Νάξου με τις Μικρές Κυκλάδες.
Μετά είναι η αυτάρκεια.Οσα βλέπεις,όσα γεύεσαι,όσα αισθάνεσαι,είναι δικά τους,από το νησί τους,από τη γη τους,από την ψυχή τους.Το τοπίο υπαγόρευσε τη ζωή των ανθρώπων και οι άνθρωποι χάραξαν τις βασικές γραμμές της ζωής και της ιστορίας τους πάνω στο τοπίο,περίπου όπως οι άνθρωποι του πρώτου κυκλαδικού πολιτισμού «χτύπησαν» τους χορευτές πάνω στην πέτρα στο Κορφί τ΄ Αρωνιού.Και αυτά που έγιναν για τους επισκέπτες,δεν σκεπάζουν τη ζωή των ίδιων των κατοίκων,αλλά κάπου είναι, ίσως,και ένα κομμάτι της,το κομμάτι του Ξένιου Διός που δεν είναι ξένος εδώ στη σκιά τού Ζα (Ζευς),του ψηλότερου βουνού των Κυκλάδων.Είναι ένας ακόμη λόγος που η σχέση των επισκεπτών με το νησί δεν είναι εφήμερη,καλοκαιρινή,αλλά μακροχρόνιος δεσμός.
Ιστορίες της τέχνης μέσα στους ελαιώνες
Στην Πρωτόθρονη, εκκλησιά του 9ου αιώνα στο Χαλκί, και στο μικρό μουσείο δίπλα της, ο παπα-Βασίλης Κόδρας, «εξ Ηπείρου», μας ξεναγεί σε μια σχεδόν πλήρη πινακοθήκη της βυζαντινής ζωγραφικής, από τον 6ο αιώνα ως και τον 11ο, συμπεριλαμβανομένης και της απρόσωπης ζωγραφικής της περιόδου της Εικονομαχίας (7ος προς 8ος αιώνας). Αλλά το μυστικό του, το οποίο αποκαλύπτει και τα μάτια του λάμπουν, είναι η μοναδική στον κόσμο τοιχογραφία του μαύρου Αγίου Ισιδώρου του Αιθίοπα, προστάτη των μαστιχοπαραγωγών της Χίου, στην κόγχη του Ιερού Βήματος της Πρωτόθρονης.
Γενικώς το οροπέδιο της Τραγαίας είναι μια απέραντη πινακοθήκη της βυζαντινής τέχνης. Πλήθος εκκλησιών, ανάμεσα στα ελαιόδενδρα, διασώζουν στο εσωτερικό τους, στους τρούλους, στην κόγχη, τα παρεκκλήσια, αισθαντικές πινελιές μιας σπουδαίας τέχνης. Η πιο εντυπωσιακή εκκλησιά είναι η Παναγιά Δροσιανή, 3 χλμ. μετά το Χαλκί, λίγο πριν από το χωριό Μονή. Οι τοιχογραφίες της είναι οι παλαιότερες που ως τώρα έχουν αποκαλυφθεί στους επισκέπτες (τέλη 6ου, αρχές 7ου αιώνα).
Η τέχνη είναι διάσπαρτη στη Νάξο, η οποία μπορεί να εμπνεύσει και σύγχρονους καλλιτέχνες, όπως τον ζωγράφο Μίλτο Παντελιά και τη γλύπτρια Ελένη Γκόνου, οι οποίοι εμπνεύστηκαν τα «Διοσημεία» τους αναζητώντας στις πλαγιές του Ζα τη σπηλιά όπου μεγάλωσε ο Δίας μετά τη φυγή του από το Ιδαίον Αντρο στην Κρήτη. Ο Δίας, η Σεμέλη, ο Διόνυσος, ο Θησέας, η Αριάδνη, οι Νηρηίδες, οι Νύμφες, ο Απόλλωνας, η Δήμητρα, οι Σάτυροι, οι Μαινάδες, ο Μάρκος Σανούδος, οι άγιοι και οι όσιοι περνούν σαν το μελτέμι μέσα από τα φύλλα των ελιών, αυτών που ζωγράφισε ειδικά για τα «Ταξίδια» μας ο Μίλτος Παντελιάς, τις επάλξεις του πύργου της Αγιάς και τα σπαθωτά φύλλα του αθάνατου που σκορπά την αθανασία του σε όλη τη Νάξο.
Η μυθολογία των ξαπλωμένων κούρων
Oι ξαπλωμένοι στις ερημιές κούροι της Νάξου είναι το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της μυθολογίας της. Η αναζήτησή τους είναι μια αποκαλυπτική της ψυχής του νησιού περιπλάνηση.
Ξεκινώντας από τη Χώρα ταξιδεύουμε προς τη Γαλήνη (6 χλμ.) διατρέχοντας μια άλλη πλευρά της Νάξου. Η Γαλήνη βρίσκεται στην αρχή μιας κοιλάδας γεμάτης με κτήματα με καρποφόρα δένδρα και μποστάνια, που καταλήγει σε εκτεταμένη αμμουδιά. Δίπλα της (1 χλμ.) βρίσκονται οι Εγγαρές, απ΄ όπου φεύγουν δρόμοι προς το εσωτερικό του νησιού. Δεν είναι ο ίσιος δρόμος αυτός, αλλά από εδώ μπορείτε να πάτε στις Μέλανες (3 χλμ.) για να βρείτε τους κούρους στο Φλεριό, δίπλα στην κοίτη του ξεροπόταμου, και της Ποταμιάς, στην πλαγιά κοντά στα αρχαία λατομεία.
Κοιτάζεις αυτούς τους γυμνούς, μισοτελειωμένους νέους του 6ου αιώνα π.Χ. να είναι ξαπλωμένοι, ο ένας στη σκιά ενός μεγάλου δένδρου και ο άλλος κάτω από τον δυνατό ήλιο στη γυμνή πλαγιά, και κάνεις ένα σωρό σκέψεις. Φαντάζεσαι τους ονομαστούς μαρμαρογλύπτες, τον Ευθυκαρτίδη και τους άλλους, να δημιουργούν σε αυτή την ίδια ακριβώς θέση τα αγάλματα και μετά να διευθύνουν την τεράστια και κοπιώδη μεταφορά τους, χιλιόμετρα ολόκληρα, ως τη θάλασσα, για να ολοκληρώσουν εκεί την παραγγελία. Αν βεβαίως το έργο τους δεν πάθαινε ζημιά και δεν το εγκατέλειπαν, όπως αυτούς τους κούρους, στο σημείο όπου άρχισαν να το λαξεύουν. Μια άλλη πλευρά της εξοχής της Νάξου προβάλλει στο κτήμα των πρώτων βιοκαλλιεργητών στο νησί, του Λέανδρου Χατζηανδρέου, πυρηνικού φυσικού στον «Δημόκριτο», και της Θέκλας Κίζη, γιατρού στον «Αγιο Σάββα». Ο δρόμος από τις Εγγαρές φθάνει στο Μαργούνο, σε έναν παράδεισο που διανθίζεται με αρωματικά φυτά, σπιτική λεμονάδα και απίθανες μαρμελάδες.
Στις Εγγαρές υπάρχει επισκέψιμο λιοτρίβι, προτού ο δρόμος μπει στη θεαματική πορεία του στις καμπυλόγραμμες πλαγιές των λόφων, πάνω από τις πολυσχιδείς ακτές, για να φθάσει στον ωραίο Απόλλωνα (19 χλμ. από τις Εγγαρές) και στον γιγαντιαίο κούρο του, άγαλμα του θεού Διονύσου, που ξαπλωμένος κοιτάζει το πέλαγος και τα λευκά σπίτια στην ακρογιαλιά.
Με τα φτερά των γλάρων και των «αετών»
Το καλοκαίρι βασιλεύει στη νοτιοανατολική μεριά της Νάξου, στα περίπου 35 χλμ. αμμουδιάς, στον Αγιο Προκόπιο, στην Αγία Αννα, στον Μάραγκα, στην Πλάκα, στον Ορκό, στη Μικρή Βίγλα, στο Καστράκι, στο Αλυκό.
Ο χορός των ιστιοσανίδων αρχίζει από την παραλία του Αγίου Γεωργίου και τη Λαγκούνα. Αυτές είναι οι αμμουδιές της Χώρας. Οι ιστιοπλόοι ανεμοπορούν πάνω στον αφρό, με φόντο το σήμα κατατεθέν της Νάξου, την Πορτάρα, και το σφιχτοδεμένο κάστρο με την προκυμαία και τα σπίτια της νέας Χώρας γύρω του. Αυτές οι παραλίες είναι τόσο καλές για ιστιοσανίδα που έχουν φιλοξενήσει και ευρωπαϊκά πρωταθλήματα free style.
Τα τιρκουάζ νερά του Αγίου Προκόπιου απέχουν 4 χλμ. από τη Χώρα. Ο δρόμος περνά δίπλα από την άκρη του αεροδρομίου και ανάμεσα στις Αλυκές, μικρές λιμνοθάλασσες που φιλοξενούν υδρόβια πουλιά. Διακλαδώνεται για τη Στελίδα δεξιά και η βασική αρτηρία συνεχίζει για τον Αγιο Προκόπιο, απ΄ όπου αρχίζει η απίθανη πασαρέλα του καλοκαιριού με τα «μπιτς μπαρ», τα καφέ και τα εστιατόρια. Αμέσως μετά είναι η Αγία Αννα (1 χλμ.) και το λιμανάκι της. Μερικά καΐκια έρχονται εδώ και αράζουν την πιο γλυκιά ώρα, το λιόγερμα.
Αυτή την ώρα μπορείς να την απολαύσεις και από τα τραπέζια της ταβέρνας «Φάρος». Ο Νικόλας Χίος έχει την ταβέρνα εδώ και 29 χρόνια και, όπως λέει, σερβίρει πάντα ό,τι θέλει να σερβίρουν σε εκείνον. Εχει άποψη για το ψήσιμο των ψαριών και έχει συνεχώς το μυαλό του στην ψησταριά, γιατί οι γυναίκες και το ψάρι θέλουν χάδια. Ενα λεπτό άμα ψηθεί παραπάνω, πάει, το έχασες το ψαράκι, λέει. Λέει ότι η ψητή σκορπίνα που μας φέρνει δεν χρειάζεται λεμόνι, γιατί λεμόνι βάζουμε σε ό,τι δεν έχει γεύση, και φέρνοντας μύδια με κρεμμύδι, σκόρδο, μαϊντανό και κρασί σχολιάζει ότι ενισχύουν τη γονιμότητα...
Και μετά το λιμανάκι η αμμουδιά συνεχίζεται αδιάκοπα. Ακολουθούν ο Μάραγκας και η εκτεταμένη Πλάκα και μετά, αφού ο δρόμος χάσει για λίγο την επαφή του με την παραλία, προβάλλει ο Ορκός. Πλήθος μικρές αγκαλιές σάς βοηθούν να βρείτε τη δική σας ήσυχη γωνιά. Γιατί στη συνέχεια τα πράγματα γίνονται... ανήσυχα.
Στη Μικρή Βίγλα συμβαίνουν διαδοχικές εκρήξεις καλοκαιριού, με τους «αετούς» (kiteshurf) και τις ιστιοσανίδες να «φτερουγίζουν» στις κορυφές των κυμάτων. Το θέαμα των τολμηρών που κρέμονται από τον «αετό», σερφάρουν στις κορυφές των κυμάτων και πραγματοποιούν εντυπωσιακά άλματα είναι μαγευτικό, ειδικά όταν ο ανεμοπόρος ανεβαίνει μέσα στον καταρράκτη των δυνατών ακτίνων του ήλιου.
Εχετε χίλιους δυο λόγους να κολλήσετε σε μία από τις παραλίες τις οποίες ήδη περάσαμε, αλλά η εξερεύνηση της καλοκαιρινής πλευράς της Νάξου έχει μέλλον, και μάλιστα μοναχικό και ήσυχο. Ακούει στα ονόματα Παρθένος, Καστράκι και μετά Αλυκό, με τους αμμόλοφους και τους κέδρους, ως εκεί που φτάνει η άσφαλτος, και ο καλός χωματόδρομος συνεχίζει για Πυργάκια, ως Αγιασσό (22 χλμ. από τη Χώρα από τον μεσόγειο αυτοκινητόδρομο).
«Πόρτα γιγάντια του Αιγαίου»
Eνας στίχος του Μιχάλη Περιστεράκη από το ποίημα «Μπάλος στα Παλάτια» χαρακτηρίζει με τον καλύτερο τρόπο την εμβληματική Πορτάρα. Γενικώς οι πύλες παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή της πολιτείας της Νάξου. Βγαίνεις από την Τρανή Πύλη του Κάστρου και κατεβαίνεις τα σκαλοπάτια για την Παλαιά Αγορά και χάνεσαι στα στενά σοκάκια της, κάτω από τα τόξα. Κάποια σημεία είναι κομμάτια της ζωής αυτής της γοητευτικής πολιτείας, όπως το κατάστημα «Τέχνη» της Ελένης Χατζηανδρέου, η Μουσειακή Λαογραφική Συλλογή του Βασίλη και της Κάθριν Κουτελιέρη που στεγάζεται σε ένα διαμορφωμένο μεσαιωνικό κτίριο, ή το πιο παλιό μπαρ της Νάξου, το «Fragile» του Γιώργου Γκούφα. Από τις τρεις πύλες της Παλαιάς Αγοράς- την Εβραϊκή, την Καθολική με την Παναγία των Χιόνων δίπλα της και την Ορθόδοξη με τον Προφήτη Ηλία- βγαίνεις στην προκυμαία και πηγαίνεις αριστερά ή δεξιά για την Γκρόττα, την παραλία με τη βυθισμένη αρχαία πόλη, απέναντι στην οποία είναι το νησάκι Παλάτια με την Πορτάρα. Την ώρα του ηλιοβασιλέματος η πύλη που έμεινε όρθια από τον μαρμάρινο αρχαϊκό ναό ζει την πιο ρομαντική στιγμή της. Ο κατακόκκινος ήλιος ακουμπά την Πάρο και τις καρδιές των ανθρώπων που καθισμένοι στις αρχαίες πέτρες απολαμβάνουν τη μοναδική στιγμή. Τα πυρωμένα από τον ήλιο που φεύγει μάρμαρα μεταφέρουν τη θέρμη τους και στα σώματα που ακίνητα λούζονται στο λυκόφως.
Το αληθινό παραμύθι της Νάξου
«Hτανε μια φορά μάτια μου κι ένα καιρό, μια όμορφη κυρά, αρχόντισσα, να σε χαρώ»... Μια καστροπολιτεία μπορεί να σου αποκαλύψει πλήθος μυστικά. Πόσω μάλλον αυτή που συνεχίζει να ζει τη ζωή της από τότε που χτίστηκε για να γίνει έδρα του Δουκάτου του Αιγαίου ως σήμερα. Αμέσως μόλις περάσεις την Τρανή Πύλη του κάστρου της Νάξου δίπλα στον πύργο της Απεραθίτισσας, το αρχοντικό δεξιά, που οι τοίχοι του είναι και τα τείχη του κάστρου, αρχίζει να σου διηγείται ιστορίες. Τα ξύλα του πύργου των ευγενών οικογενειών της Βενετιάς Della RoccaΒarozzi που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, οι πέτρες, ο ήχος που κάνει ένας κούφιος τοίχος, μια κρύπτη που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί, σου λένε ένα παραμύθι γεμάτο μυστήριο, που μπορεί να είναι και αληθινό. Ο Νίκος Καραβίας, ο οποίος κρατά ζωντανό το αρχοντικό, σου μεταφέρει με πάθος τις παλιές ιστορίες και δημιουργεί καινούργιες με τις εκδηλώσεις που διοργανώνει. Τα παλιά αντικείμενα που είναι εκτεθειμένα στις διάφορες αίθουσες συνεχίζουν να μιλούν για περασμένους καιρούς, όπως το κοριτσίστικο κρεβάτι μπροστά από την ταξιδιωτική κασέλα και δίπλα στην μπαλκονόπορτα που σε βγάζει μπροστά σε ένα πανόραμα της Πορτάρας, της Παλιάς Αγοράς και όλης της προκυμαίας. Τα όργανα στην πίσω αυλή ετοιμάζονται για τη βραδινή συναυλία καθώς ο ήλιος για μυριοστή φορά βουτά στη θάλασσα.
Στο Παλιό Βιβλιοπωλείο του Νίκου Ασημακόπουλου, στην Παλιά Αγορά, ξεφυλλίσαμε το λεύκωμα του Γιώργου Ανωμερίτη «Το κάστρο της Νάξου και οι εκκλησιές του», και αντιγράψαμε από το εισαγωγικό σημείωμα του Αγαμέμνονα Τσελίκα: «Από κάποιο ξώπορτο προβάλλει κάποιος ξενοντυμένος άρχοντας με ρούχα φράγκικα από τη Βενετιά.
Σ΄ ένα παραθύρι μια κόρη κρυφοκοιτάζοντας απέναντι στο πλάτωμα μπροστά στην Κιουρά Καπέλλα χτενίζει το μαλλιά της και σιγοτραγουδάει. Είχε πριν λίγο περάσει ένας Γάλλος, ο Γλάουντος, όμορφος νέος με τα στολίδια του και τα σπαθιά του, μισο-έμπορος και μισο-πειρατής, που είχε καταγοητέψει όλες τις κοπελιές του Μπούργκου. Παραμέσα, στο άλλο δωμάτιο, η αρχόντισσα η μάνα της, η κυρά Τζουάννα Μινώτου, γυναίκα του Αρτέζιου Τζανέτου, παζάρευε με τον άρχοντα Νικολό Σιγάλα πώς θα του ξεπλήρωνε το χρέος της από τα δανεικά που του ΄χε πάρει, δίνοντάς του ένα αμπέλι που ΄χε στα Καλαμούρια, έξω από το κάστρο. Τρεις-τέσσερις καλόγριες Φράγκες ασπροντυμένες βιάζονταν να πάνε να πουν το “Αβε Μαρία” στην εκκλησιά τους, ενώ πάνω από το βουνό έφτανε ο ήχος της καμπάνας από το μοναστηράκι του Αγιάννη του Χρυσοστόμου για τον εσπερινό».
Σεργιάνι στην καρδιά του νησιού
Aπό τη Χώρα οι δρόμοι τρέχουν σαν αρτηρίες πάνω στην καρδιά του νησιού και την κάνουν να πάλλεται. Η βασικότερη απ΄ όλες περνά από το Γαλανάδο και αφήνει δεξιά τον πύργο Μπελόνια, έναν από τους πιο καλοδιατηρημένους που χτίστηκε το 1610. Οι πύργοι στη Νάξο είναι η ιδιαίτερη νότα του τοπίου της και το σκηνικό να εκτυλιχθεί το αληθινό παραμύθι της. Μάλιστα στον πύργο Μπαζαίου (12 χλμ. από τη Χώρα) πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Νάξου και είναι επισκέψιμος με εισιτήριο. Αυτή την περίοδο είναι ανοιχτή η έκθεση «Συρτάρι ΧΧΙΙ», η οποία πραγματοποιείται από το Μουσείο Μπε νάκη (www.bazeostower.gr).
Κάπου 12 χλμ. από τη Χώρα, ο δρόμος διακλαδώνεται δεξιά για Ανω Σαγκρί και συνεχίζει μέσα από το χωριό με τους μύλους και τα πυργόσπιτα για το αρχαίο ιερό της Δήμητρας στον Γύρουλα (4 χλμ. από τη διακλάδωση). Είναι από τους πιο ωραίους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς οι κολόνες και τα άλλα μαρμάρινα μέλη του ναού του 6ου αιώνα π.Χ. «φυτρώνουν» μέσα από τα θερισμένα χωράφια του οροπεδίου και προβάλλονται πάνω στον επιβλητικό Ζα που ρίχνει τη σκιά του πάνω σε όλα στη Νάξο.
«Ιχνος» της κλασικής εποχής αποτελεί πάνω στον κεντρικό δρόμο το πωλητήριο κεραμικών του Μανόλη Λιμπερτά, ο οποίος έχει το παραδοσιακό εργαστήριό του στον Δαμαλά, δίπλα στο επισκέψιμο παλαιό ελαιοτριβείο. Βρισκόμαστε, βλέπετε, στο οροπέδιο της Τραγαίας και στον ελαιώνα του, και το Χαλκί είναι κοντά (5 χλμ. από τη διασταύρωση για Ανω Σαγκρί).
Το Χαλκί είναι ένα πολύ ωραίο χωριό, με ιδιαίτερες πινελιές την Πηνελόπη Χαμηλοθώρη που υφαίνει στον αργαλειό της στο τρίστρατο του χωριού, τον Γιάννη Μανδενάκη που φτιάχνει τις μαρμελάδες του στον κεντρικό δρόμο, την Ευαγγελία Σαλτερή με το παραδοσιακό παντοπωλείο της στην είσοδο του χωριού, τον «Αρτον ημών τον Επιούσιον» με τις νόστιμες πίτες, στην έξοδο για Δροσιανή και Μονή. Ωστόσο ακόμη πιο ιδιαίτερο είναι το επισκέψιμο ποτοποιείο Βαλληνδρά που παράγει αδιαλείπτως από το 1896 το θρυλικό κίτρο Νάξου. Η Ειρήνη Φραγκουδάκη και οι θυγατέρες της, που συνεχίζουν την παράδοση της οικογένειας, θα σας αποκαλύψουν όλα τα μυστικά της παραγωγής αυτού του ιδιαίτερου λικέρ από φύλλα κιτριάς.
Μετά το Χαλκί αποκαλύπτεται στις πλαγιές των λόφων το δυναμικό Φιλότι (2 χλμ.), μεγάλο και ζωντανό, με τον κεντρικό δρόμο να περνάει μπροστά από τα καφενεία κάτω από τα πλατάνια και τα γραφικά σοκάκια να ανηφορίζουν μέσα στο σώμα του χωριού, ως τα πλατώματα των ωραίων εκκλησιών. Την εικόνα αυτών των τριών ωραίων χωριών της Νάξου συμπληρώνει η Απείραθος (8 χλμ. πανοραμικής διαδρομής από το Φιλότι), μια καλλονή παρά την τουριστική της ανάπτυξη. Το κεντρικό σοκάκι αποκαλύπτει όλη την ομορφιά του χωριού, τον δραστήριο Συνεταιρισμό Γυναικών με τους αργαλιούς του και τα άλλα παραδοσιακά προϊόντα του, τον πύργο Ζευγώλη πάνω στον βράχο, τον σκιερό πλάτανο με τα τραπεζάκια έξω μπροστά στο παρεκκλήσι, τη μικρή πλατεία μπροστά στο Λαογραφικό Μουσείο.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Ακτοπλοϊκώς από τον Πειραιά, με τακτικά καθημερινά δρομολόγια, πρωινά και απογευματινά, με τα Βlue Star Ferries (τηλ.210 4121.172) σε 5,5 ώρες και τα Ηigh Speed (τηλ.210 4199.000) σε 3,5 ώρες,και από τη Ραφήνα με το Flying Cat 3 (τηλ.22940 26239) σε 3 ώρες και το Super Ferry ΙΙ (τηλ.801 2224.000) σε 6 ώρες και 10 λεπτά. Γενικό Πρακτορείο Νάξου,τηλ.22850 23330).Αεροπορικώς από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» με καθημερινές πτήσης της Οlympic Αir (τηλ.210 3550.500) σε 35 λεπτά.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Στους ξενώνες του δικτύου Guest Ιnn (www.guestinn.com/gr): Στη Στελίδα,στις πολυτελείς βίλες και σουίτες του «Νaxian Collection» (τηλ. 22850 24300,6945 974.525, www.naxiancollection.com/gr) με ιδιωτική πισίνα και το πιο πλούσιο, εξατομικευμένο πρωινό από τα χέρια της Μαριάννας,στη Γαλήνη,στα πραγματικά γαλήνια διαμερίσματα του «Νaxos Filoxenia» (τηλ.22850 62100, www.naxos-filoxenia.com) με τα παραδοσιακά έπιπλα,τα φρούτα και τις μαρμελάδες από το περιβόλι που μπορούν να επισκεφτούν και οι ένοικοι,στη Χώρα,στην Παλιά Αγορά,στο ατμοσφαιρικό «Venetico» (τηλ.6977 998.034),στα Αγγίδια,κοντά στη Χώρα,στο «Αίολος» (τηλ.22850 26661,6936 568.216, www.aeolosvillas.gr). Επίσης,στην Αγία Αννα,στην ιδιαίτερη «Βίλλα Δανάη» (τηλ.22850 42541,6945 815.157, www.villadanai.com).
ΦΑΓΗΤΟ
Στη Γρότα,στο εστιατόριο Εlli΄s με θέα το ηλιοβασίλεμα στην Πορτάρα,για γεμιστό μανιτάρι,γαρίδες κανταΐφι, καβουρόσουπα,κότσι χοιρινό με πατάτες φούρνου,ψαρονέφρι με πράσινη μουστάρδα,στο ψητοπωλείο «Κόζι» για γιαουρτλού κεμπάπ,σεφταλιές,μπιφτέκι γεμιστό,κοτόπουλο γεμιστό με γραβιέρα. Στην Παλιά Αγορά,στον «Λούκουλλο» για ελληνική κουζίνα.Στη Γαλήνη,στην «Πλατιά» της Αντριάνας,για τοματόπιτα με χειροποίητο φύλλο και δική τους ξινομυζήθρα,χοιρινό με δαμάσκηνα, σουτζουκάκια,μοσχάρι λεμονάτο, φασολάκια από το διπλανό μποστάνι, γλυκό νεραντζολέμονο,στον «Λοστρόμο» για κόκορα με μακαρόνια,κουνέλι στιφάδο,κατσίκι στον φούρνο,χοιρινό λεμονάτο.Στο Κουρνοχώρι,στον «Μουσάτο» για ψητά της ώρας.Στο Σαγκρί,στον «Τζόνη» για μοσχαράκι κοκκινιστό,μπεκρί μεζέ κρασάτο,χοιρινό στη γάστρα.Στο Χαλκί,στην ωραία αυλή του «Βasilico» για χταπόδι σαλάτα, παπαρδέλες με γαρίδες,ρυζότο με μανιτάρια πορτσίνι,ρυζότο με άσπρη τρούφα,φιλέτο Τραγαίας με βαλσάμικο ή σάλτσα μανιτάρια,σπιτικά γλυκά,στον Γιάννη για ψητά κρέατα και λουκάνικο στα κάρβουνα.Στη Μουτσούνα,στο «Δίχτυ» για αστακομακαρονάδα,ψητές σαρδέλες, ψητό μαγιάτικο και γενικώς φρέσκα ψάρια.Στο Φιλότι,στην ταβέρνα «Καραβασιλιός» με δικά τους κρέατα.Στην Απείρανθο,στον φημισμένο «Λεφτέρη» για μπιφτέκι γεμιστό με γραβιέρα,φιλέτο μοσχαρίσιο,μοσχαρίσια σπαλομπριζόλα, ποικιλία ναξιώτικων τυριών (αρσενικό, λαδοτύρι,ξινότυρο),κορυφαίο μπακλαβά.
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ
Νaxos Vision,τηλ.22850 26200, www.naxosvision.com
Σήμερα έχει πανηγύρι και πανηγυράκια
Στον Απόλλωνα, υπό το βλέμμα του θεού Διονύσου, έχουν πανηγύρι προς τιμήν των ψαράδων, και στην αυλή της εκκλησιάς, ανάμεσα στα στρωμένα με κάθε λογής μεζέδες τραπέζια, ο Μιχάλης Αλιμπέρτης με την τσαμπούνα του και η σύζυγός του, η Γλυκερία, με το τυμπάκι της, παίζουν «κοστάκια» και οι πανηγυριώτες χορεύουν, περίπου όπως εμφανίζονται και οι αρχαίοι χορευτές της επίκρουστης παράστασης πάνω σε τεφρό μαρμαρόλιθο που βρέθηκε στο Κορφί τ΄ Αρωνιού και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο στο Κάστρο. Αυτή η ατμόσφαιρα υπάρχει και στα έργα του νέου ζωγράφου Απόστολου Χαντζαρά, που εκθέτει από τις 11 ως το τέλος Αυγούστου στο Χαλκί, στην γκαλερί «Fish & Οlive» των εξαιρετικών καλλιτεχνών Αlexander Reichardt και Κatharina Βolesch.
Το πανηγύρι στη Νάξο δεν γίνεται μόνο κάτω από το βλέμμα του Διονύσου αλλά φαίνεται ότι γεννήθηκε εδώ μαζί με τον θεό του γλεντιού. Αν είναι αλήθεια ότι ο Διόνυσος γεννήθηκε εδώ, τότε είναι ευχής έργον που ο Απόστολος Χαντζαράς δείχνει πρώτα στη Νάξο τα πανηγύρια και τα πανηγυράκια του, όλα εκείνα τα ξωτικά- τους σάτυρους, τους κενταύρους, τους βουκόλους, τους αυλητές, τις μούσες, τις νύμφες, τον Πάνα- που συνεχίζουν τον ξέφρενο χορό τους σε γλέντι χρωμάτων και συναισθημάτων.
ourlife.gr
Η Νάξος είναι μεγάλη και προκαλεί μεγάλα συναισθήματα.Το πιο μεγάλο απ΄ όλα είναι η πληρότητα.Μέσα στην αγκαλιά της αισθάνεσαι γεμάτος.Δεν σε διασκεδάζει απλώς,σε γεμίζει,σαν τον μελωδικό ήχο της παραδοσιακής τσαμπούνας παρέα με το τουμπάκι στο πανηγύρι προς τιμήν των ψαράδων στον Απόλλωνα,στην άκρη της πλαγιάς όπου παραμένει ξαπλωμένος ο γιγαντιαίος κούρος,εγκαταλειμμένος πάνω στους αιώνες από τους αρχαίους γλύπτες.Να,αυτό είναι ένα από τις πολλές χάρες της Νάξου: η συνύπαρξη των ρωμαλέων κούρων σκορπισμένων στις ερημιές με τα κομψά κυκλαδικά ειδώλια στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Κάστρου της Χώρας,του ψηλού Ζα με το νησάκι Παλάτια που στολίζει η Πορτάρα,του στολιδιού Χαλκί με το παρακείμενο Φιλότι,το μεγαλύτερο χωριό των Κυκλάδων,των ανοιχτών δρόμων της Τραγαίας με τα σοκάκια της παλιάς Χώρας,των μεγαλόπρεπων πύργων με τα ταπεινά μητάτα,της «σταρ» των ελληνικών χωριών Απειράθου με το Κουρνοχώρι,της ίδιας της Νάξου με τις Μικρές Κυκλάδες.
Μετά είναι η αυτάρκεια.Οσα βλέπεις,όσα γεύεσαι,όσα αισθάνεσαι,είναι δικά τους,από το νησί τους,από τη γη τους,από την ψυχή τους.Το τοπίο υπαγόρευσε τη ζωή των ανθρώπων και οι άνθρωποι χάραξαν τις βασικές γραμμές της ζωής και της ιστορίας τους πάνω στο τοπίο,περίπου όπως οι άνθρωποι του πρώτου κυκλαδικού πολιτισμού «χτύπησαν» τους χορευτές πάνω στην πέτρα στο Κορφί τ΄ Αρωνιού.Και αυτά που έγιναν για τους επισκέπτες,δεν σκεπάζουν τη ζωή των ίδιων των κατοίκων,αλλά κάπου είναι, ίσως,και ένα κομμάτι της,το κομμάτι του Ξένιου Διός που δεν είναι ξένος εδώ στη σκιά τού Ζα (Ζευς),του ψηλότερου βουνού των Κυκλάδων.Είναι ένας ακόμη λόγος που η σχέση των επισκεπτών με το νησί δεν είναι εφήμερη,καλοκαιρινή,αλλά μακροχρόνιος δεσμός.
Ιστορίες της τέχνης μέσα στους ελαιώνες
Στην Πρωτόθρονη, εκκλησιά του 9ου αιώνα στο Χαλκί, και στο μικρό μουσείο δίπλα της, ο παπα-Βασίλης Κόδρας, «εξ Ηπείρου», μας ξεναγεί σε μια σχεδόν πλήρη πινακοθήκη της βυζαντινής ζωγραφικής, από τον 6ο αιώνα ως και τον 11ο, συμπεριλαμβανομένης και της απρόσωπης ζωγραφικής της περιόδου της Εικονομαχίας (7ος προς 8ος αιώνας). Αλλά το μυστικό του, το οποίο αποκαλύπτει και τα μάτια του λάμπουν, είναι η μοναδική στον κόσμο τοιχογραφία του μαύρου Αγίου Ισιδώρου του Αιθίοπα, προστάτη των μαστιχοπαραγωγών της Χίου, στην κόγχη του Ιερού Βήματος της Πρωτόθρονης.
Γενικώς το οροπέδιο της Τραγαίας είναι μια απέραντη πινακοθήκη της βυζαντινής τέχνης. Πλήθος εκκλησιών, ανάμεσα στα ελαιόδενδρα, διασώζουν στο εσωτερικό τους, στους τρούλους, στην κόγχη, τα παρεκκλήσια, αισθαντικές πινελιές μιας σπουδαίας τέχνης. Η πιο εντυπωσιακή εκκλησιά είναι η Παναγιά Δροσιανή, 3 χλμ. μετά το Χαλκί, λίγο πριν από το χωριό Μονή. Οι τοιχογραφίες της είναι οι παλαιότερες που ως τώρα έχουν αποκαλυφθεί στους επισκέπτες (τέλη 6ου, αρχές 7ου αιώνα).
Η τέχνη είναι διάσπαρτη στη Νάξο, η οποία μπορεί να εμπνεύσει και σύγχρονους καλλιτέχνες, όπως τον ζωγράφο Μίλτο Παντελιά και τη γλύπτρια Ελένη Γκόνου, οι οποίοι εμπνεύστηκαν τα «Διοσημεία» τους αναζητώντας στις πλαγιές του Ζα τη σπηλιά όπου μεγάλωσε ο Δίας μετά τη φυγή του από το Ιδαίον Αντρο στην Κρήτη. Ο Δίας, η Σεμέλη, ο Διόνυσος, ο Θησέας, η Αριάδνη, οι Νηρηίδες, οι Νύμφες, ο Απόλλωνας, η Δήμητρα, οι Σάτυροι, οι Μαινάδες, ο Μάρκος Σανούδος, οι άγιοι και οι όσιοι περνούν σαν το μελτέμι μέσα από τα φύλλα των ελιών, αυτών που ζωγράφισε ειδικά για τα «Ταξίδια» μας ο Μίλτος Παντελιάς, τις επάλξεις του πύργου της Αγιάς και τα σπαθωτά φύλλα του αθάνατου που σκορπά την αθανασία του σε όλη τη Νάξο.
Η μυθολογία των ξαπλωμένων κούρων
Oι ξαπλωμένοι στις ερημιές κούροι της Νάξου είναι το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της μυθολογίας της. Η αναζήτησή τους είναι μια αποκαλυπτική της ψυχής του νησιού περιπλάνηση.
Ξεκινώντας από τη Χώρα ταξιδεύουμε προς τη Γαλήνη (6 χλμ.) διατρέχοντας μια άλλη πλευρά της Νάξου. Η Γαλήνη βρίσκεται στην αρχή μιας κοιλάδας γεμάτης με κτήματα με καρποφόρα δένδρα και μποστάνια, που καταλήγει σε εκτεταμένη αμμουδιά. Δίπλα της (1 χλμ.) βρίσκονται οι Εγγαρές, απ΄ όπου φεύγουν δρόμοι προς το εσωτερικό του νησιού. Δεν είναι ο ίσιος δρόμος αυτός, αλλά από εδώ μπορείτε να πάτε στις Μέλανες (3 χλμ.) για να βρείτε τους κούρους στο Φλεριό, δίπλα στην κοίτη του ξεροπόταμου, και της Ποταμιάς, στην πλαγιά κοντά στα αρχαία λατομεία.
Κοιτάζεις αυτούς τους γυμνούς, μισοτελειωμένους νέους του 6ου αιώνα π.Χ. να είναι ξαπλωμένοι, ο ένας στη σκιά ενός μεγάλου δένδρου και ο άλλος κάτω από τον δυνατό ήλιο στη γυμνή πλαγιά, και κάνεις ένα σωρό σκέψεις. Φαντάζεσαι τους ονομαστούς μαρμαρογλύπτες, τον Ευθυκαρτίδη και τους άλλους, να δημιουργούν σε αυτή την ίδια ακριβώς θέση τα αγάλματα και μετά να διευθύνουν την τεράστια και κοπιώδη μεταφορά τους, χιλιόμετρα ολόκληρα, ως τη θάλασσα, για να ολοκληρώσουν εκεί την παραγγελία. Αν βεβαίως το έργο τους δεν πάθαινε ζημιά και δεν το εγκατέλειπαν, όπως αυτούς τους κούρους, στο σημείο όπου άρχισαν να το λαξεύουν. Μια άλλη πλευρά της εξοχής της Νάξου προβάλλει στο κτήμα των πρώτων βιοκαλλιεργητών στο νησί, του Λέανδρου Χατζηανδρέου, πυρηνικού φυσικού στον «Δημόκριτο», και της Θέκλας Κίζη, γιατρού στον «Αγιο Σάββα». Ο δρόμος από τις Εγγαρές φθάνει στο Μαργούνο, σε έναν παράδεισο που διανθίζεται με αρωματικά φυτά, σπιτική λεμονάδα και απίθανες μαρμελάδες.
Στις Εγγαρές υπάρχει επισκέψιμο λιοτρίβι, προτού ο δρόμος μπει στη θεαματική πορεία του στις καμπυλόγραμμες πλαγιές των λόφων, πάνω από τις πολυσχιδείς ακτές, για να φθάσει στον ωραίο Απόλλωνα (19 χλμ. από τις Εγγαρές) και στον γιγαντιαίο κούρο του, άγαλμα του θεού Διονύσου, που ξαπλωμένος κοιτάζει το πέλαγος και τα λευκά σπίτια στην ακρογιαλιά.
Με τα φτερά των γλάρων και των «αετών»
Το καλοκαίρι βασιλεύει στη νοτιοανατολική μεριά της Νάξου, στα περίπου 35 χλμ. αμμουδιάς, στον Αγιο Προκόπιο, στην Αγία Αννα, στον Μάραγκα, στην Πλάκα, στον Ορκό, στη Μικρή Βίγλα, στο Καστράκι, στο Αλυκό.
Ο χορός των ιστιοσανίδων αρχίζει από την παραλία του Αγίου Γεωργίου και τη Λαγκούνα. Αυτές είναι οι αμμουδιές της Χώρας. Οι ιστιοπλόοι ανεμοπορούν πάνω στον αφρό, με φόντο το σήμα κατατεθέν της Νάξου, την Πορτάρα, και το σφιχτοδεμένο κάστρο με την προκυμαία και τα σπίτια της νέας Χώρας γύρω του. Αυτές οι παραλίες είναι τόσο καλές για ιστιοσανίδα που έχουν φιλοξενήσει και ευρωπαϊκά πρωταθλήματα free style.
Τα τιρκουάζ νερά του Αγίου Προκόπιου απέχουν 4 χλμ. από τη Χώρα. Ο δρόμος περνά δίπλα από την άκρη του αεροδρομίου και ανάμεσα στις Αλυκές, μικρές λιμνοθάλασσες που φιλοξενούν υδρόβια πουλιά. Διακλαδώνεται για τη Στελίδα δεξιά και η βασική αρτηρία συνεχίζει για τον Αγιο Προκόπιο, απ΄ όπου αρχίζει η απίθανη πασαρέλα του καλοκαιριού με τα «μπιτς μπαρ», τα καφέ και τα εστιατόρια. Αμέσως μετά είναι η Αγία Αννα (1 χλμ.) και το λιμανάκι της. Μερικά καΐκια έρχονται εδώ και αράζουν την πιο γλυκιά ώρα, το λιόγερμα.
Αυτή την ώρα μπορείς να την απολαύσεις και από τα τραπέζια της ταβέρνας «Φάρος». Ο Νικόλας Χίος έχει την ταβέρνα εδώ και 29 χρόνια και, όπως λέει, σερβίρει πάντα ό,τι θέλει να σερβίρουν σε εκείνον. Εχει άποψη για το ψήσιμο των ψαριών και έχει συνεχώς το μυαλό του στην ψησταριά, γιατί οι γυναίκες και το ψάρι θέλουν χάδια. Ενα λεπτό άμα ψηθεί παραπάνω, πάει, το έχασες το ψαράκι, λέει. Λέει ότι η ψητή σκορπίνα που μας φέρνει δεν χρειάζεται λεμόνι, γιατί λεμόνι βάζουμε σε ό,τι δεν έχει γεύση, και φέρνοντας μύδια με κρεμμύδι, σκόρδο, μαϊντανό και κρασί σχολιάζει ότι ενισχύουν τη γονιμότητα...
Και μετά το λιμανάκι η αμμουδιά συνεχίζεται αδιάκοπα. Ακολουθούν ο Μάραγκας και η εκτεταμένη Πλάκα και μετά, αφού ο δρόμος χάσει για λίγο την επαφή του με την παραλία, προβάλλει ο Ορκός. Πλήθος μικρές αγκαλιές σάς βοηθούν να βρείτε τη δική σας ήσυχη γωνιά. Γιατί στη συνέχεια τα πράγματα γίνονται... ανήσυχα.
Στη Μικρή Βίγλα συμβαίνουν διαδοχικές εκρήξεις καλοκαιριού, με τους «αετούς» (kiteshurf) και τις ιστιοσανίδες να «φτερουγίζουν» στις κορυφές των κυμάτων. Το θέαμα των τολμηρών που κρέμονται από τον «αετό», σερφάρουν στις κορυφές των κυμάτων και πραγματοποιούν εντυπωσιακά άλματα είναι μαγευτικό, ειδικά όταν ο ανεμοπόρος ανεβαίνει μέσα στον καταρράκτη των δυνατών ακτίνων του ήλιου.
Εχετε χίλιους δυο λόγους να κολλήσετε σε μία από τις παραλίες τις οποίες ήδη περάσαμε, αλλά η εξερεύνηση της καλοκαιρινής πλευράς της Νάξου έχει μέλλον, και μάλιστα μοναχικό και ήσυχο. Ακούει στα ονόματα Παρθένος, Καστράκι και μετά Αλυκό, με τους αμμόλοφους και τους κέδρους, ως εκεί που φτάνει η άσφαλτος, και ο καλός χωματόδρομος συνεχίζει για Πυργάκια, ως Αγιασσό (22 χλμ. από τη Χώρα από τον μεσόγειο αυτοκινητόδρομο).
«Πόρτα γιγάντια του Αιγαίου»
Eνας στίχος του Μιχάλη Περιστεράκη από το ποίημα «Μπάλος στα Παλάτια» χαρακτηρίζει με τον καλύτερο τρόπο την εμβληματική Πορτάρα. Γενικώς οι πύλες παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή της πολιτείας της Νάξου. Βγαίνεις από την Τρανή Πύλη του Κάστρου και κατεβαίνεις τα σκαλοπάτια για την Παλαιά Αγορά και χάνεσαι στα στενά σοκάκια της, κάτω από τα τόξα. Κάποια σημεία είναι κομμάτια της ζωής αυτής της γοητευτικής πολιτείας, όπως το κατάστημα «Τέχνη» της Ελένης Χατζηανδρέου, η Μουσειακή Λαογραφική Συλλογή του Βασίλη και της Κάθριν Κουτελιέρη που στεγάζεται σε ένα διαμορφωμένο μεσαιωνικό κτίριο, ή το πιο παλιό μπαρ της Νάξου, το «Fragile» του Γιώργου Γκούφα. Από τις τρεις πύλες της Παλαιάς Αγοράς- την Εβραϊκή, την Καθολική με την Παναγία των Χιόνων δίπλα της και την Ορθόδοξη με τον Προφήτη Ηλία- βγαίνεις στην προκυμαία και πηγαίνεις αριστερά ή δεξιά για την Γκρόττα, την παραλία με τη βυθισμένη αρχαία πόλη, απέναντι στην οποία είναι το νησάκι Παλάτια με την Πορτάρα. Την ώρα του ηλιοβασιλέματος η πύλη που έμεινε όρθια από τον μαρμάρινο αρχαϊκό ναό ζει την πιο ρομαντική στιγμή της. Ο κατακόκκινος ήλιος ακουμπά την Πάρο και τις καρδιές των ανθρώπων που καθισμένοι στις αρχαίες πέτρες απολαμβάνουν τη μοναδική στιγμή. Τα πυρωμένα από τον ήλιο που φεύγει μάρμαρα μεταφέρουν τη θέρμη τους και στα σώματα που ακίνητα λούζονται στο λυκόφως.
Το αληθινό παραμύθι της Νάξου
«Hτανε μια φορά μάτια μου κι ένα καιρό, μια όμορφη κυρά, αρχόντισσα, να σε χαρώ»... Μια καστροπολιτεία μπορεί να σου αποκαλύψει πλήθος μυστικά. Πόσω μάλλον αυτή που συνεχίζει να ζει τη ζωή της από τότε που χτίστηκε για να γίνει έδρα του Δουκάτου του Αιγαίου ως σήμερα. Αμέσως μόλις περάσεις την Τρανή Πύλη του κάστρου της Νάξου δίπλα στον πύργο της Απεραθίτισσας, το αρχοντικό δεξιά, που οι τοίχοι του είναι και τα τείχη του κάστρου, αρχίζει να σου διηγείται ιστορίες. Τα ξύλα του πύργου των ευγενών οικογενειών της Βενετιάς Della RoccaΒarozzi που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, οι πέτρες, ο ήχος που κάνει ένας κούφιος τοίχος, μια κρύπτη που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί, σου λένε ένα παραμύθι γεμάτο μυστήριο, που μπορεί να είναι και αληθινό. Ο Νίκος Καραβίας, ο οποίος κρατά ζωντανό το αρχοντικό, σου μεταφέρει με πάθος τις παλιές ιστορίες και δημιουργεί καινούργιες με τις εκδηλώσεις που διοργανώνει. Τα παλιά αντικείμενα που είναι εκτεθειμένα στις διάφορες αίθουσες συνεχίζουν να μιλούν για περασμένους καιρούς, όπως το κοριτσίστικο κρεβάτι μπροστά από την ταξιδιωτική κασέλα και δίπλα στην μπαλκονόπορτα που σε βγάζει μπροστά σε ένα πανόραμα της Πορτάρας, της Παλιάς Αγοράς και όλης της προκυμαίας. Τα όργανα στην πίσω αυλή ετοιμάζονται για τη βραδινή συναυλία καθώς ο ήλιος για μυριοστή φορά βουτά στη θάλασσα.
Στο Παλιό Βιβλιοπωλείο του Νίκου Ασημακόπουλου, στην Παλιά Αγορά, ξεφυλλίσαμε το λεύκωμα του Γιώργου Ανωμερίτη «Το κάστρο της Νάξου και οι εκκλησιές του», και αντιγράψαμε από το εισαγωγικό σημείωμα του Αγαμέμνονα Τσελίκα: «Από κάποιο ξώπορτο προβάλλει κάποιος ξενοντυμένος άρχοντας με ρούχα φράγκικα από τη Βενετιά.
Σ΄ ένα παραθύρι μια κόρη κρυφοκοιτάζοντας απέναντι στο πλάτωμα μπροστά στην Κιουρά Καπέλλα χτενίζει το μαλλιά της και σιγοτραγουδάει. Είχε πριν λίγο περάσει ένας Γάλλος, ο Γλάουντος, όμορφος νέος με τα στολίδια του και τα σπαθιά του, μισο-έμπορος και μισο-πειρατής, που είχε καταγοητέψει όλες τις κοπελιές του Μπούργκου. Παραμέσα, στο άλλο δωμάτιο, η αρχόντισσα η μάνα της, η κυρά Τζουάννα Μινώτου, γυναίκα του Αρτέζιου Τζανέτου, παζάρευε με τον άρχοντα Νικολό Σιγάλα πώς θα του ξεπλήρωνε το χρέος της από τα δανεικά που του ΄χε πάρει, δίνοντάς του ένα αμπέλι που ΄χε στα Καλαμούρια, έξω από το κάστρο. Τρεις-τέσσερις καλόγριες Φράγκες ασπροντυμένες βιάζονταν να πάνε να πουν το “Αβε Μαρία” στην εκκλησιά τους, ενώ πάνω από το βουνό έφτανε ο ήχος της καμπάνας από το μοναστηράκι του Αγιάννη του Χρυσοστόμου για τον εσπερινό».
Σεργιάνι στην καρδιά του νησιού
Aπό τη Χώρα οι δρόμοι τρέχουν σαν αρτηρίες πάνω στην καρδιά του νησιού και την κάνουν να πάλλεται. Η βασικότερη απ΄ όλες περνά από το Γαλανάδο και αφήνει δεξιά τον πύργο Μπελόνια, έναν από τους πιο καλοδιατηρημένους που χτίστηκε το 1610. Οι πύργοι στη Νάξο είναι η ιδιαίτερη νότα του τοπίου της και το σκηνικό να εκτυλιχθεί το αληθινό παραμύθι της. Μάλιστα στον πύργο Μπαζαίου (12 χλμ. από τη Χώρα) πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Νάξου και είναι επισκέψιμος με εισιτήριο. Αυτή την περίοδο είναι ανοιχτή η έκθεση «Συρτάρι ΧΧΙΙ», η οποία πραγματοποιείται από το Μουσείο Μπε νάκη (www.bazeostower.gr).
Κάπου 12 χλμ. από τη Χώρα, ο δρόμος διακλαδώνεται δεξιά για Ανω Σαγκρί και συνεχίζει μέσα από το χωριό με τους μύλους και τα πυργόσπιτα για το αρχαίο ιερό της Δήμητρας στον Γύρουλα (4 χλμ. από τη διακλάδωση). Είναι από τους πιο ωραίους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς οι κολόνες και τα άλλα μαρμάρινα μέλη του ναού του 6ου αιώνα π.Χ. «φυτρώνουν» μέσα από τα θερισμένα χωράφια του οροπεδίου και προβάλλονται πάνω στον επιβλητικό Ζα που ρίχνει τη σκιά του πάνω σε όλα στη Νάξο.
«Ιχνος» της κλασικής εποχής αποτελεί πάνω στον κεντρικό δρόμο το πωλητήριο κεραμικών του Μανόλη Λιμπερτά, ο οποίος έχει το παραδοσιακό εργαστήριό του στον Δαμαλά, δίπλα στο επισκέψιμο παλαιό ελαιοτριβείο. Βρισκόμαστε, βλέπετε, στο οροπέδιο της Τραγαίας και στον ελαιώνα του, και το Χαλκί είναι κοντά (5 χλμ. από τη διασταύρωση για Ανω Σαγκρί).
Το Χαλκί είναι ένα πολύ ωραίο χωριό, με ιδιαίτερες πινελιές την Πηνελόπη Χαμηλοθώρη που υφαίνει στον αργαλειό της στο τρίστρατο του χωριού, τον Γιάννη Μανδενάκη που φτιάχνει τις μαρμελάδες του στον κεντρικό δρόμο, την Ευαγγελία Σαλτερή με το παραδοσιακό παντοπωλείο της στην είσοδο του χωριού, τον «Αρτον ημών τον Επιούσιον» με τις νόστιμες πίτες, στην έξοδο για Δροσιανή και Μονή. Ωστόσο ακόμη πιο ιδιαίτερο είναι το επισκέψιμο ποτοποιείο Βαλληνδρά που παράγει αδιαλείπτως από το 1896 το θρυλικό κίτρο Νάξου. Η Ειρήνη Φραγκουδάκη και οι θυγατέρες της, που συνεχίζουν την παράδοση της οικογένειας, θα σας αποκαλύψουν όλα τα μυστικά της παραγωγής αυτού του ιδιαίτερου λικέρ από φύλλα κιτριάς.
Μετά το Χαλκί αποκαλύπτεται στις πλαγιές των λόφων το δυναμικό Φιλότι (2 χλμ.), μεγάλο και ζωντανό, με τον κεντρικό δρόμο να περνάει μπροστά από τα καφενεία κάτω από τα πλατάνια και τα γραφικά σοκάκια να ανηφορίζουν μέσα στο σώμα του χωριού, ως τα πλατώματα των ωραίων εκκλησιών. Την εικόνα αυτών των τριών ωραίων χωριών της Νάξου συμπληρώνει η Απείραθος (8 χλμ. πανοραμικής διαδρομής από το Φιλότι), μια καλλονή παρά την τουριστική της ανάπτυξη. Το κεντρικό σοκάκι αποκαλύπτει όλη την ομορφιά του χωριού, τον δραστήριο Συνεταιρισμό Γυναικών με τους αργαλιούς του και τα άλλα παραδοσιακά προϊόντα του, τον πύργο Ζευγώλη πάνω στον βράχο, τον σκιερό πλάτανο με τα τραπεζάκια έξω μπροστά στο παρεκκλήσι, τη μικρή πλατεία μπροστά στο Λαογραφικό Μουσείο.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Ακτοπλοϊκώς από τον Πειραιά, με τακτικά καθημερινά δρομολόγια, πρωινά και απογευματινά, με τα Βlue Star Ferries (τηλ.210 4121.172) σε 5,5 ώρες και τα Ηigh Speed (τηλ.210 4199.000) σε 3,5 ώρες,και από τη Ραφήνα με το Flying Cat 3 (τηλ.22940 26239) σε 3 ώρες και το Super Ferry ΙΙ (τηλ.801 2224.000) σε 6 ώρες και 10 λεπτά. Γενικό Πρακτορείο Νάξου,τηλ.22850 23330).Αεροπορικώς από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» με καθημερινές πτήσης της Οlympic Αir (τηλ.210 3550.500) σε 35 λεπτά.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Στους ξενώνες του δικτύου Guest Ιnn (www.guestinn.com/gr): Στη Στελίδα,στις πολυτελείς βίλες και σουίτες του «Νaxian Collection» (τηλ. 22850 24300,6945 974.525, www.naxiancollection.com/gr) με ιδιωτική πισίνα και το πιο πλούσιο, εξατομικευμένο πρωινό από τα χέρια της Μαριάννας,στη Γαλήνη,στα πραγματικά γαλήνια διαμερίσματα του «Νaxos Filoxenia» (τηλ.22850 62100, www.naxos-filoxenia.com) με τα παραδοσιακά έπιπλα,τα φρούτα και τις μαρμελάδες από το περιβόλι που μπορούν να επισκεφτούν και οι ένοικοι,στη Χώρα,στην Παλιά Αγορά,στο ατμοσφαιρικό «Venetico» (τηλ.6977 998.034),στα Αγγίδια,κοντά στη Χώρα,στο «Αίολος» (τηλ.22850 26661,6936 568.216, www.aeolosvillas.gr). Επίσης,στην Αγία Αννα,στην ιδιαίτερη «Βίλλα Δανάη» (τηλ.22850 42541,6945 815.157, www.villadanai.com).
ΦΑΓΗΤΟ
Στη Γρότα,στο εστιατόριο Εlli΄s με θέα το ηλιοβασίλεμα στην Πορτάρα,για γεμιστό μανιτάρι,γαρίδες κανταΐφι, καβουρόσουπα,κότσι χοιρινό με πατάτες φούρνου,ψαρονέφρι με πράσινη μουστάρδα,στο ψητοπωλείο «Κόζι» για γιαουρτλού κεμπάπ,σεφταλιές,μπιφτέκι γεμιστό,κοτόπουλο γεμιστό με γραβιέρα. Στην Παλιά Αγορά,στον «Λούκουλλο» για ελληνική κουζίνα.Στη Γαλήνη,στην «Πλατιά» της Αντριάνας,για τοματόπιτα με χειροποίητο φύλλο και δική τους ξινομυζήθρα,χοιρινό με δαμάσκηνα, σουτζουκάκια,μοσχάρι λεμονάτο, φασολάκια από το διπλανό μποστάνι, γλυκό νεραντζολέμονο,στον «Λοστρόμο» για κόκορα με μακαρόνια,κουνέλι στιφάδο,κατσίκι στον φούρνο,χοιρινό λεμονάτο.Στο Κουρνοχώρι,στον «Μουσάτο» για ψητά της ώρας.Στο Σαγκρί,στον «Τζόνη» για μοσχαράκι κοκκινιστό,μπεκρί μεζέ κρασάτο,χοιρινό στη γάστρα.Στο Χαλκί,στην ωραία αυλή του «Βasilico» για χταπόδι σαλάτα, παπαρδέλες με γαρίδες,ρυζότο με μανιτάρια πορτσίνι,ρυζότο με άσπρη τρούφα,φιλέτο Τραγαίας με βαλσάμικο ή σάλτσα μανιτάρια,σπιτικά γλυκά,στον Γιάννη για ψητά κρέατα και λουκάνικο στα κάρβουνα.Στη Μουτσούνα,στο «Δίχτυ» για αστακομακαρονάδα,ψητές σαρδέλες, ψητό μαγιάτικο και γενικώς φρέσκα ψάρια.Στο Φιλότι,στην ταβέρνα «Καραβασιλιός» με δικά τους κρέατα.Στην Απείρανθο,στον φημισμένο «Λεφτέρη» για μπιφτέκι γεμιστό με γραβιέρα,φιλέτο μοσχαρίσιο,μοσχαρίσια σπαλομπριζόλα, ποικιλία ναξιώτικων τυριών (αρσενικό, λαδοτύρι,ξινότυρο),κορυφαίο μπακλαβά.
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ
Νaxos Vision,τηλ.22850 26200, www.naxosvision.com
Σήμερα έχει πανηγύρι και πανηγυράκια
Στον Απόλλωνα, υπό το βλέμμα του θεού Διονύσου, έχουν πανηγύρι προς τιμήν των ψαράδων, και στην αυλή της εκκλησιάς, ανάμεσα στα στρωμένα με κάθε λογής μεζέδες τραπέζια, ο Μιχάλης Αλιμπέρτης με την τσαμπούνα του και η σύζυγός του, η Γλυκερία, με το τυμπάκι της, παίζουν «κοστάκια» και οι πανηγυριώτες χορεύουν, περίπου όπως εμφανίζονται και οι αρχαίοι χορευτές της επίκρουστης παράστασης πάνω σε τεφρό μαρμαρόλιθο που βρέθηκε στο Κορφί τ΄ Αρωνιού και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο στο Κάστρο. Αυτή η ατμόσφαιρα υπάρχει και στα έργα του νέου ζωγράφου Απόστολου Χαντζαρά, που εκθέτει από τις 11 ως το τέλος Αυγούστου στο Χαλκί, στην γκαλερί «Fish & Οlive» των εξαιρετικών καλλιτεχνών Αlexander Reichardt και Κatharina Βolesch.
Το πανηγύρι στη Νάξο δεν γίνεται μόνο κάτω από το βλέμμα του Διονύσου αλλά φαίνεται ότι γεννήθηκε εδώ μαζί με τον θεό του γλεντιού. Αν είναι αλήθεια ότι ο Διόνυσος γεννήθηκε εδώ, τότε είναι ευχής έργον που ο Απόστολος Χαντζαράς δείχνει πρώτα στη Νάξο τα πανηγύρια και τα πανηγυράκια του, όλα εκείνα τα ξωτικά- τους σάτυρους, τους κενταύρους, τους βουκόλους, τους αυλητές, τις μούσες, τις νύμφες, τον Πάνα- που συνεχίζουν τον ξέφρενο χορό τους σε γλέντι χρωμάτων και συναισθημάτων.
ourlife.gr
Σελίδα 1 από 1
Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτή
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
Τετ 2 Αυγ - 11:19 από briskyten
» Ο ΤΡΕΛΛΟΣ ΤΩΝ FM παντρεύεται !
Τετ 3 Μάης - 9:11 από vidhayakji79
» Το FIFA World έρχεται στο PC
Πεμ 27 Απρ - 12:42 από sneakyforetell
» Τα UK charts της εβδομάδας
Τετ 26 Απρ - 5:33 από sneakyforetell
» Trailer για το νέο Need for Speed
Τετ 26 Απρ - 5:31 από sneakyforetell
» Εκλογές 2023 : Πόσες ημέρες άδειας δικαιούνται οι εργαζόμενοι
Δευ 24 Απρ - 17:20 από georgeharrison
» Συνελήφθη γυναίκα σε χωριό του Αγρινίου – Φέρεται να απείλησε νεαρό με κυνηγετικό όπλο
Δευ 24 Απρ - 15:44 από georgeharrison
» J2US: Ο Πασχάλης Τερζής έκανε την μεγάλη έκπληξη – «Έσπασαν» Εύη Δρούτσα και Δέσποινα Βανδή
Δευ 24 Απρ - 15:42 από georgeharrison
» Λευκές ελιές: Μια σπάνια ποικιλία ελιάς με καταγωγή από τα αρχαία χρόνια
Δευ 24 Απρ - 15:41 από georgeharrison
» Ο άγνωστος ιαματικός πλούτος της Ελλάδας.Οι 90 Ιαματικές Πηγές,9 στην Αιτωλοακαρνανία
Δευ 24 Απρ - 15:33 από georgeharrison
» Λαμία: Έκκληση για αίμα 0 ρέζους αρνητικό
Τετ 22 Φεβ - 10:47 από chotabhai807
» Βραβεύθηκαν Λουξ και Καλλιμάνης από την Ελληνική Ακαδημία Μάρκετινγκ
Παρ 16 Δεκ - 15:00 από faxedasto
» Συλλέγουν πλαστικά καπάκια για παιδιά με αναπηρία
Δευ 13 Ιουν - 14:33 από langasur
» Μπήκε σε κομμωτήριο και προσπάθησε να δολοφονήσει τον ιδιοκτήτη
Τετ 23 Μαρ - 13:26 από stuffkharb
» Άρτα: Έκκληση για να ξανασταθεί 21χρονος στα πόδια του
Δευ 11 Οκτ - 16:04 από manikkmanikk62
» ooVoo - chat and voip
Παρ 9 Οκτ - 22:37 από roundcubethirteen
» Για σένα τραγουδώ --- Γιάννης Πουλόπουλος. HD.
Κυρ 4 Δεκ - 15:54 από manolissp
» Eνα ταξίδι --- RONI IRON Feat. Charitini (Tripes Tribute). HD.
Κυρ 6 Νοε - 20:08 από manolissp
» Grrek Filiko Forum
Κυρ 30 Οκτ - 19:31 από akritas
» Moby - Porcelain (Official Video)
Κυρ 23 Οκτ - 21:04 από manolissp
» Moby 'Why Does My Heart Feel So Bad?' - Official video
Κυρ 23 Οκτ - 21:01 από manolissp
» ♛♛♛ Imany – Don't be so shy (Filatov & Karas Remix) ♛♛♛
Κυρ 23 Οκτ - 20:57 από manolissp
» ~Αχ βρε ζωή~ Νίκος Οικονομίδης ♬♪
Παρ 21 Οκτ - 20:01 από manolissp
» The Olympians - Istoria (Ιστορία)
Παρ 21 Οκτ - 17:26 από manolissp
» olympians --o tropos
Παρ 21 Οκτ - 17:20 από manolissp
» Ελένη Δήμου ~ Δεν με νοιάζει
Παρ 21 Οκτ - 17:17 από manolissp
» Μια γυναίκα μόνο ξέρει - Καίτη Γκρέυ
Παρ 21 Οκτ - 17:10 από manolissp
» ΟΤΙ ΑΓΑΠΩ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΓΛΥΚΕΡΙΑ-HD
Παρ 21 Οκτ - 17:06 από manolissp
» ΓΙΑ ΠΟΥ ΤΟ'ΒΑΛΕΣ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ- ΟΡΦΕΑΣ ΠΕΡΙΔΗΣ
Παρ 21 Οκτ - 16:58 από manolissp
» Ζαφείρης Μελάς - Γαμώ την Καλοσύνη μου (Νew 2011)
Παρ 21 Οκτ - 16:54 από manolissp