Καλαμάτα, η ενδοξότερη πόλη της νεωτέρας Ελλάδος

Έπειτα από 4 αιώνες καταπίεσης, κακουχιών και αδιανόητης βαρβαρότητας από τον τουρκικό ζυγό, αποτελούσε αδήριτος ανάγκη για τους απογόνους του Περικλέους να διεκδικήσουν την ελευθερία τους, να αγωνιστούν για την αυτοδιάθεση του έθνους τους. Ακρογωνιαίος λίθος σε αυτό το εγχείρημα υπήρξε η Καλαμάτα, η πόλη στην οποία δόθηκε το εναρκτήριο λάκτισμα της επαναστάσεως, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο στις 23 Μαρτίου όλοι οι Έλληνες οφείλουμε να ερχόμαστε από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης για το ιερό μνημόσυνο των αγωνιστών, χάρη στο αίμα των οποίων είμαστε σήμερα ελεύθεροι – Έλληνες – Χριστιανοί Ορθόδοξοι πολίτες.
Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο πως η λαμπάδα της εθνικής αναστάσεως πήρε το φως απ’ το βυζαντινό ναό του 12ου αιώνος των Αγίων Αποστόλων στην Καλαμάτα, γεγονός που ρίπτει εις τον Καιάδα όλες τις άλλες θεωρίες περί ενάρξεως της επαναστάσεως στην Αχαΐα (Αγία Λαύρα), κάτι που έρχεται να επιβεβαιώσει διαρρήδην μέσω των ιστορικών ερευνών του και ο συντοπίτης μας Σ. Σκοπετέας, με τη δημοσίευσή του στην «Ηχώ της Μεσσηνίας» (αρ. φ. 62 23/3/1951, σ. 1).
Αδιαφιλονίκητα ο βιασμός των Ελλήνων, ψυχικά – οικονομικά – σωματικά, απ’ τους απίστους της ημισελήνου τούς είχε οδηγήσει στο σημείο να αναφωνούν «Αιδώς, Αργείοι» και τους είχε μετατρέψει σε πιστούς υπηρέτες του συνθήματος «Ελευθερία ή Θάνατος».
Στη Μάνη δέσποζαν οι έντονες διαφωνίες των μεγάλων οικογενειών σχετικά με το χρόνο έναρξης του αγώνα, επί παραδείγματι εμφανίζονταν οι Μούρτζινοι και οι Τζανετάκηδες να υπεραμύνονται της απόψεως ότι η επανάσταση πρέπει να ξεκινήσει αυθωρεί και παραχρήμα, ενώ απ’ την αντίπερα όχθη οι συντηρητικοί πρόκριτοι (Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης) τάσσονταν υπέρ της αναβολής. Εκείνος που κατάφερε να ενώσει τις τρεις οικογένειες οι οποίες μέχρι πριν από λίγο αρνούνταν μετά βδελυγμίας να συνεργαστούν, ήσαν ο Φιλικός Χριστόφορος Περραιβός. Ήδη μετά τη συνάντηση στο Ισμαήλιο είχε πάει στους Μανιάτες για να τους μεταφέρει τη θέληση του Υψηλάντη για γρήγορη έναρξη της επανάστασης, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την υπογραφή στις 1/10/1819 του Συμφωνητικού των Κιτριών, ένα σύμφωνο που σηματοδούσε την αρχή του τέλους για το μεγάλο ασθενή του 19ου αιώνος, την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Απ’ τα τέλη του 1820 έως τις αρχές του ’21 φθάνουν εκεί οι πυλώνες του αγώνος, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και Παπαφλέσσας, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Μάλιστα, ο γέρος του Μοριά αναφέρει ότι απ’ τις 6 έως τις 22 Μαρτίου προσπάθησε να ενώσει τα διάφορα μανιάτικα σπίτια, τα οποία τελικά αδέλφωσε. Μολαταύτα, ακόμη πλανιόνταν ψήγματα αμφιβολιών από πλευράς Πετρόμπεη, ο οποίος ήθελε πρώτα να πληροφορηθεί για τη στάση που θα κρατούσαν οι Ρώσοι απέναντί τους. Όμως, αυτοί οι ενδοιασμοί διαλύθηκαν ολοσχερώς με την κίνηση της Φιλικής Εταιρείας να συντονίσει την απόδραση του τέκνου του, Γεωργίου Πετρόμπεη, απ’ την Κωνσταντινούπολη, που ήταν όμηρος στα χέρια των Τούρκων.
Όσα έλαβαν στη Μάνη δημιούργησαν ανησυχία στο βοεβόδα της Καλαμάτας Σουλεϊμάν αγά Αρναούτογλου για ενδεχόμενη επαναστατική κίνηση. Ωστόσο, οι πολυμήχανοι Έλληνες που είχαν χύσει θαλερά δάκρυα εξαιτίας των βασάνων τους απ’ τους κατακτητές, κατόρθωσαν να τον καθησυχάσουν, υποστηρίζοντας τα εξής: πως υπάρχει αυτή η κινητικότητα από ελληνικής πλευράς, καθώς λυμαίνονταν την περιοχή επικίνδυνοι ληστές και οι 150 Οθωμανοί ένοπλοι φρουροί δεν ήταν αρκετοί για να τους αντιμετωπίσουν. Πλέον έγινε φανερό ότι ήγγικεν η ώρα όπου η επανάστασης εν είδει αγγέλου θα οδηγούσε τους Έλληνες στον επίγειο παράδεισο της ελευθερίας. Συγκεκριμένα, στα μέσα Μαρτίου κατέφθασε στο λιμάνι του Αλμυρού το γεμάτο πολεμοφόδια πλοίο που είχαν ετοιμάσει Φιλικοί απ’ τη Σμύρνη, με καπετάνιο τον Χριστόδουλο Μεξή. Με το έργο της ασφαλούς μετακίνησης του φορτίου είχαν επιφορτιστεί ο Αναγνωσταράς και ο Νικήτας Σταματελόπουλος ή Νικηταράς, κατ’ εντολή του Παπαφλέσσα. Την ώρα που το προεπαναστατικό κλίμα βρισκόταν επί ξηρού ακμής, σύμφωνα με μαρτυρίες, ετελέσθη στις 17/3/1821 η πρώτη δοξολογία στον Ιερό Ναό των Αγίων Ταξιαρχών στην Αρεόπολη προς εμψύχωση των αγωνιστών. Εν συνεχεία, στις 20 Μαρτίου, έφθασαν στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα 150 μπαρουτοκαπνισμένοι Μανιάτες, των οποίων ηγείτο ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, γιος του Πετρόμπεη. Κατόπιν στις 22 του αυτού μηνός περικύκλωσε την πόλη ο Ηλίας, εξορμήσας απ’ τις Κιτριές, μέρος στο οποίο ενώθηκε με άλλους Πελοποννησίους καπεταναίους, που περίμεναν το σύνθημά του για να ριχτούν σαν λιοντάρια στη μάχη. Οι απελευθερωτές διέθεταν στις τάξεις τους 2.000 Μανιάτες της «Δυτικής Σπάρτης», με επικεφαλής τον Πετρόμπεη, τους Μούρτζινους, τους Κυβέλους, τους Καπετανάκηδες, τους Χρησταίους, το γέρο του Μοριά και κατέλαβαν τις περιοχές νοτιοανατολικά της Καλαμάτας.
Συλλήβδην ο ασφυκτικός κλοιός γύρω απ’ την πόλη συμπληρώνονταν απ’ τις δυνάμεις του Παπαφλέσσα, του Αναγνωσταρά και του Νικηταρά, οι οποίοι πλησίασαν απ’ τα δυτικά και βόρεια.
Αναμφισβήτητα για τους Έλληνες, οι οποίοι είχαν δείξει Ιώβειο υπομονή απέναντι στη βαναυσότητα των Οθωμανών, ήρθε η στιγμή στις 23 του Μάρτη να αρχίσουν τον Ηράκλειο άθλο τους για την απομάκρυνση των δυναστών. Το πρωί εκείνης της ημέρας οι επαναστάτες μπήκαν στην πόλη, έχοντας να αντιμετωπίσουν 100 Τούρκους φρουρούς που είχαν απομείνει, η φήμη των οποίων όμως ήταν για 10.000, σύμφωνα με τον Θ. Κολοκοτρώνη. Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης τότε συμβούλεψε το βοεβόδα Αρναούτογλου να παραδοθούν για να σώσουν τη ζωή τους. Πράγματι ο αγάς παρέδωσε την πόλη την ίδια ημέρα με πρωτόκολλο μαζί με όλο τον οπλισμό στους αγωνιστές. Οι στιγμές που ακολούθησαν ήταν πρωτόγνωρες για τους Έλληνες. Δέος και συγκίνηση διαπέρασαν τις καρδιές όλων των παρευρισκόμενων, ενώ το μήνυμα της απελευθέρωσης διαδόθηκε σ’ όλη την Ελλάδα φουντώνοντας τον πόθο για τον εθνικό αγώνα. Η κορύφωση της απελευθέρωσης έφθασε το μεσημέρι, οπότε μπροστά στον ποταμό Νέδοντα, στο ναό των Αγίων Αποστόλων, εν μέσω πυροβολισμών, τραγουδιών και κωδωνοκρουσιών 24 ιερείς και ιερομόναχοι τέλεσαν δοξολογία, ευλόγησαν τις σημαίες και όρκισαν τους επαναστάτες να πέσουν υπέρ πίστεως και πατρίδος. Σ’ αυτό το σημείο απαραίτητο είναι να εξάρουμε και τη συμβολή του μεσσιανικού κλήρου στην επανάσταση του ’21. Άλλοι κληρικοί με παρρησία μιλούσαν για τη λευτεριά, άλλοι ήταν οδηγοί των επαναστατών, οι πιο ηλικιωμένοι συμμετείχαν στον αγώνα ως μέλη εφοριών – οικονομικών επιτροπών – ως δημογέροντες, φροντίζοντας για τον ανεφοδιασμό των αγωνιστών με τρόφιμα και όπλα, ενώ άλλοι μετέφεραν πολύτιμες πληροφορίες απ’ τους κατακτητές στους οπλαρχηγούς.
Για να μη λέμε έπεα πτερόεντα, ενδεικτικά σημειώνουμε τους: Παπαφλέσσα, Γρηγόριο Μεθώνης, Γερμανό Χριστιανουπόλεως, Χρύσανθο Παγώνη Καλαμάτας και πλήθος άλλων ανώνυμων ιερέων, τους οποίους αξίζει να τιμούμε ως «Άγνωστους κληρικούς» του αγώνα.
Μετά τη δοξολογία πραγματοποίησαν σύσκεψη οι οπλαρχηγοί, κατά την οποία αποφασίσθηκε η δημιουργία μιας επαναστατικής επιτροπής – συγκλήτου, η οποία θα έφερε το όνομα «Μεσσηνιακή Γερουσία» και της οποίας θα ηγούνταν ο Πετρόμπεης με τον τίτλο του «αρχιστράτηγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων». Σκοπός ύπαρξης της γερουσίας ήταν ο συντονισμός του αγώνος και μια απ’ τις πρώτες πράξεις της η έκδοση πολιτικής προκήρυξης «Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς αυλάς», σύμφωνα με την οποία φανέρωναν στους χριστιανικούς λαούς και στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι τις διαθέσεις τους απέναντι στον Οθωμανό δυνάστη.
Εν κατακλείδι από όσα τονίσθηκαν παραπάνω είναι ηλίου φαεινότερο πως η Καλαμάτα απετέλεσε την ιερά κολυμπήθρα της ελληνικής επαναστάσεως. Συν τοις άλλοις, σ’ αυτό το μέρος δημοσιεύθηκε η πρώτη ελληνική εφημερίδα, «Σάλπιγξ Ελληνική», της επαναστατημένης Ελλάδος απ’ τον Θεόκλητο Φαρμακίδη.
Για όλους αυτούς τους λόγους θεωρούμε, λοιπόν, ότι τουλάχιστον αυτή την ημέρα η Καλαμάτα πρέπει να δοξάζεται απ’ όλους τους Έλληνες και όπως τότε ενέπνευσε κάποιους οραματιστές, έτσι και σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, ελπίζουμε από εδώ να ξεκινήσει η πνευματική επανάσταση – αφύπνιση, που τόσο ανάγκη έχει η πατρίδα μας.

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΔΙΟΛΕΤΗ
Φοιτητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

*tharrosnews.gr

από **ΜΗΔΕΙΑ** Παρ 23 Μάης - 17:46

Εντυπωσιακό.................... ειλικρινά πολύ εντυπωσιακό....

ώστε όχι Αγία Λαύρα ε; Χμ...... έχω καταγωγή από Αχαΐα.... αλλά οκ δεν πειράζει.... αφήνω με χαρά τη δόξα στη Μεσσηνία..... Laughing

Καλαμάτα, η ενδοξότερη πόλη της νεωτέρας Ελλάδος

Καλαμάτα, η ενδοξότερη πόλη της νεωτέρας Ελλάδος

Απ: Καλαμάτα, η ενδοξότερη πόλη της νεωτέρας Ελλάδος