Εννέα χώρες δείχνουν τον δρόμο της ανάπτυξης

από **ΜΗΔΕΙΑ** Πεμ 19 Ιουν - 22:36

ΤΟ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΟ ΚΟΚΤΕΙΛ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ «ΤΡΕΞΕΙ» ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Υστερα από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης στη χώρα, το πρώτο ζητούμενο, που ήταν η σταθεροποίηση στην ελληνική οικονομία, επετεύχθη, ωστόσο η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης μπορεί να έρθει μόνο με επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, ενίσχυση της εξωστρέφειας και δραστική μείωση της ανεργίας.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από έρευνα του ΙΟΒΕ και της Boston Consulting Group, στο οποίο υπογραμμίζονται οι βέλτιστες πρακτικές που ακολούθησαν εννέα χώρες σε καίριους τομείς της οικονομίας, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Σιγκαπούρη, η Κορέα, η Ιαπωνία, το Ισραήλ και η Αυσταλία. Η αναπτυξιακή ώθηση αναγκαστικά θα πρέπει να προέλθει από εξαγωγές, υποκατάσταση εισαγωγών και άμεσες επενδύσεις από επιχειρήσεις και επενδυτές που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα αλλά και από εισροή ξένων κεφαλαίων στην πραγματική οικονομία. Ακόμη, στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, σε πολλούς τομείς παρατηρούνται καθυστερήσεις, αντιδράσεις και αδυναμία για πραγματικές τομές. Η απαραίτητη προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να εξαντληθεί στο δημοσιονομικό πεδίο, που έχει ασκήσει ισχυρές πιέσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Προκειμένου η χώρα να καταφέρει να εισέλθει και να παραμείνει σε φάση ανάκαμψης, με υψηλούς ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, απαιτείται άμεσα εξέλιξη της παραγωγικής της βάσης (με στροφή στην παραγωγή εμπορεύσιμων αγαθών) και η διαφοροποίηση σε σύγκριση με το παρελθόν, μέσω εκτεταμένων επενδύσεων. Και όλα αυτά, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, θα πρέπει να γίνουν με πολιτική και κοινωνική συναίνεση.

Πολυεθνικό κοκτεϊλ θα «τρέξει» την οικονομία

Υστερα από έξι χρόνια βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης, η ελληνική οικονομία εμφανίζει σημάδια σταθεροποίησης, ωστόσο για την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη θα απαιτηθεί η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων και η επίτευξη κοινωνικής και πολιτικής συνοχής. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα έρευνας του ΙΟΒΕ και της Boston Consulting Group, στην οποία τονίζεται ότι η μεταρρυθμιστική πολιτική πρέπει να εστιάσει σε τέσσερα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και πιο συγκεκριμένα στη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητά της, στην εξωστρέφειά της, στον ρόλο του κράτους στην οικονομία και στον βαθμό πρόσβασης-συμμετοχής της κοινωνίας στις οικονομικές-τεχνολογικές εξελίξεις. Οι πρακτικές που ακολούθησαν άλλες χώρες αποτελούν «οδηγό επιτυχίας» για το... GRecovery.

Αναλυτικότερα, η ενίσχυση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας δεν εξαρτάται μόνο από το σχετικό κόστος παραγωγής -στο οποίο έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια εκτεταμένες προσαρμογές- και τις τιμές των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ποιότητά τους, το τεχνολογικό τους περιεχόμενο και τον βαθμό διαφοροποίησής τους.

Ριζική αλλαγή

Ακόμη, απαιτούνται σειρά μεταρρυθμίσεων για την επίτευξη υψηλής εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, που είναι βασικό δομικό χαρακτηριστικό των ανεπτυγμένων οικονομιών. Για την άρση των εμποδίων στην επιχειρηματική δραστηριότητα και για τη διευκόλυνση των πολιτών, απαιτείται ριζική αλλαγή στον ρόλο του κράτους.

Η αναποτελεσματικότητά του ως παραγωγός, στην Ελλάδα και διεθνώς, καταδεικνύει ότι η συμμετοχή του στην παραγωγική δραστηριότητα πρέπει να περιοριστεί σε βασικά δημόσια αγαθά και υπηρεσίες (π.χ. εθνική άμυνα, υγεία, παιδεία).

Σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση και τη λειτουργία του, απαιτείται συγχώνευση υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων, αποσαφήνιση της ιεραρχίας, μείωση και απλοποίηση διαδικασιών στις συναλλαγές με πολίτες και επιχειρήσεις.

Τέλος, ο πλέον καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία της παραγωγικής αναδιάρθρωσης και της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας είναι αναμφίβολα η συμμετοχή όσο το δυνατόν μεγαλύτερου τμήματος της κοινωνίας και κυρίως κοινωνικών ομάδων που επλήγησαν έντονα από την ύφεση των τελευταίων ετών, όπως για παράδειγμα οι νέοι.

Κορέα: Ανεργία των νέων

Νέες θέσεις εργασίας με πλέγμα κινήτρων

Η ασιατική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του '90 άφησε την Κορέα πολλαπλά τραυματισμένη. Πάρα ταύτα η κυβέρνηση ενεργώντας με ταχύτητα και αποτελε- σματικότητα κατάφερε να αναδιατάξει την οικονομία και να επιτύχει σημαντική μείωση της ανεργίας (σήμερα η ανεργία βρίσκεται στο 3,5%), με στοχευμένες πολιτικές κυρίως για την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων. Ετσι θέσπισε φοροαπαλλαγές για εταιρείες που προσλαμβάνουν εργαζόμενους από τεχνικά η ειδικά λύκεια, επιδότησε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που προσέλαβαν νέους εργαζόμενους κ.ά. Επιπλέον, προώθησε συγκεκριμένα προγράμματα ενίσχυσης της δημιουργίας θέσεων εργασίας, όπως το πρόγραμμα κοινωνικής επιχειρηματικότητας, το πρόγραμμα παροχής βοήθειας (π.χ. χρηματοδότηση, εγκαταστάσεις, εξοπλισμός) σε νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) κ.ά. Επίσης ενδυνάμωσε το δίκτυο εργασιακής πληροφόρησης μέσω Διαδικτύου (Job Young Service), παρέχοντας ενημέρωση για τις θέσεις εργασίας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και συμβουλευτικές υπηρεσίες πάνω στην επαγγελματική πορεία των νέων.

Βρετανία: Φορολογία

Μπόνους στους επενδυτές, «ματ» στη φοροδιαφυγή

Το 2010 το Ηνωμένο Βασίλειο προχώρησε σε μια μεγάλη μεταρρύθμιση του φορολογικού πλαισίου με έμφαση στη δημιουργία φιλικού περιβάλλοντος προς τις επιχειρήσεις και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Σε αυτή τη βάση μειώθηκε ο εταιρικός φόρος στο 23%, μειώθηκε η γραφειοκρατία, απλοποιήθηκε η νομοθεσία, ενώ παράλληλα, η κυβέρνηση δαπάνησε περισσότερο από 1 δισ. ευρώ για να ενδυναμώσει τους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς και να προωθήσει καμπάνιες κατά της φοροδιαφυγής. Επιπλέον, ενίσχυσε τους πόρους για να υπάρξει ταχεία νομική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής με αποτέλεσμα την κατακόρυφη άνοδο των διώξεων. Ταυτόχρονα, ενδυνάμωσε τα ηλεκτρονικά συστήματα (π.χ. Connect) και κατάφερε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να φέρει περίπου 2 δισ. ευρώ στα ταμεία της. Τέλος, η κυβέρνηση προώθησε διακρατικές συμφωνίες για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών υπηρεσιών.

Αυστραλία: Εξαγωγές

Επιδοτήσεις με ρήτρα... αποτελεσματικότητας

Η Αυστραλία έχει αναπτύξει ένα πολύ επιτυχημένο μοντέλο προώθησης εξαγωγών, το οποίο βασίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες. Πρώτον, στην Επιτροπή Εξαγωγών (Austrade), μια ανεξάρτητη κυβερνητική υπηρεσία με 94 γραφεία σε 60 χώρες ανά τον κόσμο. Η Επιτροπή προωθεί τη συμμετοχή εξαγωγέων σε εμπορικές εκθέσεις, διοργανώνει καμπάνιες ενημέρωσης, διεξάγει έρευνες ξένων αγορών κ.ά. Δεύτερον, η κυβέρνηση χρηματοδοτεί τους εξαγωγείς στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, αλλά παράλληλα κάνει και αξιολόγηση της επίδοσης τους σε προκαθορισμένο διάστημα μετά την έναρξη της χρηματοδότησης (export performance test). Ετσι, ανάλογα με τα αποτελέσματα μειώνει ή αυξάνει τη χρηματοδότηση.

Σουηδία: Ασφαλιστικό σύστημα

Ατομικοί λογαριασμοί με την «ομπρέλα» του κράτους

Το 1998 η Σουηδία αναδιάρθρωσε το σύστημα ασφάλισης και ανέπτυξε ένα υγιές, σταθερό και, σε πολύ μεγάλο βαθμό, ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα. Η μεικτή συνεισφορά των εργαζομένων-εργοδοτών θεσπίστηκε στο 18,5% των αποδοχών των εργαζομένων, από το οποίο το 16% είναι ανταποδοτικό (pay-as-you-go) και το 2,5% κατατίθεται σε προ-κεφαλαιοποιητικό συνταξιοδοτικό ταμείο (prefunded pension).

Επίσης, η Σουηδία εφάρμοσε μια καινοτόμο προσέγγιση στους ατομικούς λογαριασμούς.

Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται τις αμοιβές με ιδιωτικά αμοιβαία κεφάλαια στα οποία θα επενδυθούν οι συνεισφορές, αλλά οι εργαζόμενοι έχουν την ελευθερία να επιλέξουν σε ποιο αμοιβαίο προτιμούν να επενδύσουν τα χρήματά τους.

Ετσι, όλες οι συνεισφορές επενδύονται από την κυβέρνηση, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ και οικονομίες κλίμακας, μειώνοντας το διοικητικό κόστος. Ταυτόχρονα, οι ασφαλισμένοι μπορούν να αλλάξουν αμοιβαίο όποτε θελήσουν, με την προϋπόθεση ότι θα επωμιστούν οι ίδιοι το κόστος.

Ιαπωνία: Διαφάνεια στις δαπάνες

Μπήκε φρένο στα προσυμφωνημένα

Η Ιαπωνία ανέπτυξε ένα πρότυπο σύστημα δημοσίων προμηθειών, βασισμένο στη διαφάνεια, το οποίο είναι παράλληλα φιλικό προς τους υποψήφιους προμηθευτές.

Συγκεκριμένα, στις αρχές του 2000 η ιαπωνική κυβέρνηση ανανέωσε το νομικό πλαίσιο για τις προμήθειες του Δημοσίου, θέτοντας αυστηρότατες ποινές στους παραβάτες και παρέχοντας κίνητρα στις εταιρείες να απέχουν από την υποβολή προσυμφωνημένων προσφορών (leniency program).

Επίσης, η κυβέρνηση σύστησε έναν μηχανισμό επίλυσης παραπόνων και καταγγελιών, ο οποίος ενίσχυσε τη νομιμότητα των διαδικασιών.

Ισραήλ: Ερευνα και καινοτομία

40 δισ. ετησίως τα εργαστηριακά έσοδα

Το 1984 η κυβέρνηση αποφάσισε να θέσει ως βασική προτεραιότητα την ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας. Το σχέδιό της βασίστηκε σε τρεις πυλώνες. Πρώτον, στην εκτίναξη της δαπάνης για έρευνα και καινοτομία που φτάνει περίπου το 5% του ΑΕΠ ετησίως. Δεύτερον, στην ίδρυση ανεξάρτητων υπηρεσιών για την υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, όπως το «Γραφείο του Επιστήμονα» και το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνας & Ανάπτυξης, τα οποία παρέχουν χρηματική και συμβουλευτική υποστήριξη, βοηθώντας νέους επιχειρηματίες να χτίσουν το επιχειρηματικό τους σχέδιο. Τρίτον, στην προώθηση συνεργασιών μεταξύ πανεπιστημίων, τα οποία διοικούν τεχνολογικές εταιρείες και βιομηχανίας. Η στρατηγική αυτή οδήγησε σε εξαγωγές τεχνολογικών προϊόντων αξίας περίπου 40 δισ. ευρώ ετησίως.

Σιγκαπούρη: Γραφειοκρατία

Μέσα σε 15 λεπτά ιδρύεται εταιρεία

Στη Σιγκαπούρη σημαντικό ρόλο στη μείωση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς διαδραμάτισε η προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Πριν από αυτήν το επιχειρηματικό περιβάλλον προκαλούσε σύγχυση, υπήρχαν μεγάλες καθυστερήσεις και έντονη ανάγκη για βοήθεια από επαγγελματικές επιχειρήσεις, συνεπώς αύξηση του κόστους για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Η κυβέρνηση αποφασισμένη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, ίδρυσε το Bizfile και την πλατφόρμα eService24 για 284 ηλεκτρονικές υπηρεσίες με δυνατότητα απευθείας σύνδεσης για την κατάθεση εγγραφής και με σύστημα ανάκτησης πληροφοριών. Πέρα από τη μείωση του φόρτου εργασίας, παρατηρήθηκε πολύ σημαντική επιτάχυνση των διαδικασιών, καθώς υπήρχε η δυνατότητα επικαιροποίησης του συστήματος μόλις εντός 30 λεπτών αντί για 2-3 εβδομάδες που απαιτούνταν προηγουμένως.

Επίσης, είναι εφικτή η καταχώριση εταιρείας ή ακόμη και ενσωμάτωση μίας εταιρείας σε 15 λεπτά, με παράλληλη δραστική μείωση και του κόστους για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Ολλανδία: Δικαιοσύνη

Η ψηφιοποίηση «έτρεξε» τις υποθέσεις

Ενα αποτελεσματικό σύστημα απονομής της δικαιοσύνης προσδίδει ανταγωνιστικότητα στην οικονομία, καθώς ενισχύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις συναλλαγές τους με τις εγχώριες εταιρείες και το κράτος. Η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ταχύτητας και της αποτελεσματικότητας της απονομής της δικαιοσύνης (π.χ. σύστημα fast track σε δίκες για στρατηγικές επενδύσεις, ενίσχυση των ειρηνοδικείων κ.ά.). Ομως, η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί με εντονότερους ρυθμούς, ενώ μοντέλο πρότυπο θεωρείται το ολλανδικό, το οποίο πέτυχε απτά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εκεί προωθήθηκε η ψηφιοποίηση των δικαστηρίων, η οποία έδωσε τη δυνατότητα οπτικοακουστικής καταγραφής της δίκης, δυνατότητες απομακρυσμένης ανάκρισης και ηλεκτρονικής σύνδεσης με υπηρεσίες (π.χ. αστυνομία, φορολογικά, γραφείο μετανάστευσης). Ετσι μειώθηκε δραστικά το κόστος, ενώ υποθέσεις επιλύονται εντός μερικών ημερών. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση απλοποίησε τις διαδικασίες, ειδικά σε αστικές υποθέσεις.

Φινλανδία: Εκπαίδευση

Αυτονομία, αυστηρή αξιολόγηση και... εμμονή στην έρευνα, το μυστικό της επιτυχίας

Μέσα σε ένα δυναμικά εξελισσόμενο περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται από τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, την εξέλιξη της γνώσης και τη διεθνοποίηση του ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα. ο ρόλος της εκπαίδευσης είναι διττός: Αφενός να συμβάλει στη δημιουργία ατόμων που θα αποτελούν ενεργούς πολίτες, με ευρεία μόρφωση, ικανότητες συνεργασίας και κριτική σκέψη. Αφετέρου να εφοδιάσει τα άτομα με τις απαραίτητες δεξιότητες, ούτως ώστε να ενταχθούν ομαλά στην αγορά εργασίας και να συμβάλλουν στην οικονομική πρόοδο μέσω της παραγωγικότητας τους και της δημιουργίας νέων ιδεών, καινοτομιών και γνώσεων. Παρά όμως τις αυξανόμενες εκπαιδευτικές ανάγκες, η αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα ως προς την παροχή βασικών γνώσεων φθίνει συνεχώς. Το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα θεωρείται ως ένα από τα πιο επιτυχημένα στον κόσμο.

Βασικό χαρακτηριστικό του είναι η αυτονομία που παρέχεται τόσο στο σχολείο όσο και στον εκπαιδευτικό να διαμορφώσουν ελεύθερα το πρόγραμμα σπουδών και τις μεθόδους διδασκαλίας που επιθυμούν.

Επιπλέον, οι φορείς παροχής εκπαίδευσης (σχολεία) είναι υπεύθυνοι για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.

Παράλληλα, βασική αρχή του εκπαιδευτικού συστήματος είναι τα παιδιά να ενθαρρύνονται να αποφεύγουν την παθητική απομνημόνευση, αφού στόχος είναι κυρίως η εκμάθηση της διαδικασίας απόκτησης της γνώσης (έρευνα σε πηγές και αξιολόγηση αυτών) και λιγότερο η ίδια η γνώση.

ΜΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΠΗΓΗ

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=64011899