Ιστορίες καινοτομίας και δημιουργίας

από **ΜΗΔΕΙΑ** Δευ 30 Ιουν - 22:12

Ενας επιτυχημένος θεσμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη χώρα μας. Στιγμιότυπο από την τελετή βράβευσης του 2ου διαγωνισμού, στις 17 Σεπτεμβρίου 2013. Φωτογραφίες: Κλαίρη Μουσταφέλλου, Εφη Παρούτσα.

Με τον γνωστό πλέον τίτλο «Η Ελλάδα Καινοτομεί!» ο διαγωνισμός της Eurobank και του ΣΕΒ θα επαναληφθεί για τρίτη φορά. Τις δύο προηγούμενες (2010-11 και 2012-13), οι αιτήσεις υποβολής συμμετοχής έφτασαν τις 539, ταξινομήθηκαν στις δύο βασικές κατηγορίες, της καινοτομίας και της εφαρμοσμένης έρευνας, και σταδιακά αξιολογήθηκαν από ένα επιστημονικό συμβούλιο. Στην τελική φάση της διαδικασίας συμμετείχαν 41 ομάδες (21 την πρώτη φορά και 20 τη δεύτερη), από τις οποίες βραβεύτηκαν οι οκτώ (τέσσερις κάθε φορά) που ανταποκρίνονταν καλύτερα στο μότο του θεσμού: «Οι καινοτόμες ιδέες φωτίζουν το μέλλον της Ελλάδας».

Παρατηρώντας τα στοιχεία από τους τόπους προέλευσης των προτάσεων, βλέπουμε ότι ο διαγωνισμός συσπείρωσε εταιρείες και ανώτατα ιδρύματα από όλη τη χώρα. Πρώτη ήταν η Αττική με 190 αιτήσεις συμμετοχής, ενώ υπήρξαν 95 από τη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Μακεδονία, 46 από την Πελοπόννησο, 29 από την Κρήτη, 20 από τη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα (πλην Αττικής), 16 από τη Θράκη και 15 από την Ηπειρο και την Κέρκυρα.

Οι ομάδες που βρέθηκαν στην τελική φάση της διαδικασίας «επένδυσαν» στην εμπειρία της συμμετοχής τους, εκμεταλλευόμενες τη δυνατότητα που τους δόθηκε να προβληθεί το έργο τους σε ένα πιο ευρύ κοινό. Οι δύο διαγωνισμοί κάλυψαν έως ένα βαθμό την απουσία επιχειρηματικής δικτύωσης στη χώρα μας, της αλληλεπίδρασης δηλαδή μεταξύ ανθρώπων που ασχολούνται με την έρευνα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Είχαν την ευκαιρία να γνωριστούν, να μάθουν για τις προσπάθειες, τις επιτυχίες αλλά και τα προβλήματα συναδέλφων τους και να δημιουργήσουν την αίσθηση μιας κοινότητας. Ηρθαν επίσης σε επαφή με την ίδια τη φύση της επιχειρηματικότητας μέσα από τη συναναστροφή τους με τους ανθρώπους του ΣΕΒ και της Eurobank.

Αυτό στο οποίο συμφωνούν όλοι οι βραβευθέντες με τους οποίους επικοινωνήσαμε είναι ότι η συμμετοχή και ακόμη περισσότερο η διάκριση στον συγκεκριμένο διαγωνισμό αποτελεί ένα διαπραγματευτικό όπλο με πιθανούς επενδυτές στην προσπάθεια που γίνεται, ώστε η έρευνα και η καινοτομία να ξεκολλήσουν από τα εργαστήρια και να βγουν στην αγορά. Η πρωτοβουλία του «Η Ελλάδα Καινοτομεί!» έχει λειτουργήσει ως ένα βήμα εξωστρέφειας και προόδου με το βλέμμα στην επόμενη μέρα.

«Η στήριξη της έρευνας και των νέων ερευνητών, η στήριξη της δυναμικής και καινοτόμου επιχειρηματικότητας, η απόφαση να βοηθήσουμε για να χτιστούν γέφυρες ανάμεσα στα εργαστήρια όπου γεννιέται η γνώση και στις επιχειρήσεις όπου αυτή η γνώση γίνεται χρήσιμη για το κοινωνικό σύνολο δεν είναι κάτι καινούργιο για εμάς και τον ΣΕΒ. Για τη Eurobank, η στήριξη της καινοτομίας δεν αποτελεί καινοτομία. Είναι πια παράδοση», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank κ. Χρήστος Μεγάλου, στη συνέντευξη Τύπου, στην οποία προκηρύχθηκε η διεξαγωγή του τρίτου διαγωνισμού. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι στην Ελλάδα έχουμε και σημαντική ερευνητική δραστηριότητα σε πολλαπλά πεδία, και σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται για την έρευνα, επενδύουν σε αυτήν και αξιοποιούν τα αποτελέσματα που προκύπτουν», τόνισε από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Θεόδωρος Φέσσας. Και από τα ήδη υπάρχοντα αποτελέσματα, τα λεγόμενά τους φαίνεται να επιβεβαιώνονται...

Η θάλασσα έγινε προσβάσιμη στα ΑμεΑ

Καινοτομία: SEATRAC, μη μόνιμη διάταξη για την αυτόνομη πρόσβαση στη θάλασσα ατόμων με κινητικά προβλήματα
Φορέας: ΤΟΒΕΑ Μηχανολογικές Εφαρμογές ΕΠΕ Εκπρόσωπος ομάδας: Ιγνάτιος Φωτίου
1ο Βραβείο στην κατηγορία Καινοτομίας του Διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!»

Είναι μια κατασκευή παγκόσμιας πρωτοτυπίας. Λέγεται SEATRAC και επιτρέπει σε άτομα με κινητική αναπηρία να μπαίνουν στη θάλασσα χωρίς βοήθεια συνοδού. Σκεφτείτε ένα ηλεκτροκίνητο κάθισμα με σταθερή τροχιά που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια και κινείται μέσω ενός αδιαβροχοποιημένου χειριστηρίου δύο κουμπιών. Η κατασκευή του έγινε στο Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών και στη συνέχεια, το 2012, με αφορμή αυτό το νέο προϊόν, συστήθηκε η εταιρεία ΤΟΒΕΑ ΕΠΕ.

Εχει ήδη εξαχθεί στην Κύπρο και φυσικά βρίσκεται σε αρκετές παραλίες της Ελλάδας. Δυστυχώς, όμως, το περασμένο καλοκαίρι, πολλές από τις συσκευές που είχαν ήδη αγοραστεί από δήμους και περιφέρειες έμειναν στις αποθήκες. Το πρόβλημα είναι ότι το SEATRAC χρειάζεται συντήρηση και, όπως μας είπε ο κ. Ιγνάτιος Φωτίου, σε πολλές περιπτώσεις οι υπάλληλοι των δήμων ήταν απρόθυμοι να εκπαιδευτούν. «Ο δικός μας στόχος δεν είναι να κάνουμε σέρβις στα μηχανήματα που έχουμε ήδη φτιάξει, αλλά να προχωρήσουμε την έρευνα». Ο επόμενος στόχος είναι να μειωθεί το κόστος, επειδή για την ώρα κάθε συσκευή κατασκευάζεται στο χέρι και η τιμή είναι υψηλή. Ο μαζικότερος ρυθμός παραγωγής αναμένεται να αρχίσει από την καινούργια χρονιά.

«Η Ελλάδα ζει ένα παράδοξο», λέει ο κ. Φωτίου. «Παράγεται γνώση, υπάρχουν καλοί ερευνητές που αναγνωρίζονται από τη διεθνή κοινότητα, αλλά επιχειρηματικά ζούμε σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον. Το κράτος βάζει μόνο εμπόδια. Υποτίθεται ότι υπάρχει ένας νόμος τριετούς φοροαπαλλαγής για εταιρείες που διαχειρίζονται καινοτομίες, αλλά είναι τόσο περίπλοκος και κακογραμμένος, που δεν καταφέραμε να τον εφαρμόσουμε», τονίζει ο κ. Φωτίου. Οσο για το διαγωνισμό, ο ίδιος θεωρεί ότι είναι μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. «Το πιο ευχάριστο ήταν ότι ήρθαμε σε επαφή με τους ανθρώπους της Eurobank, οι οποίοι μας βοήθησαν να καταλάβουμε τον επιχειρηματικό κόσμο».

Η Προπόλη ασπίδα για τον ήλιο

Καινοτομία: Ελληνική πρόπολη με υψηλή αντιοξειδωτική και φωτοπροστατευτική δράση
Φορέας: APIVITA AEBE Καλλυντικά - Διαιτητικά - Φάρμακα | Εκπρόσωπος ομάδας: Παναγιώτα Δραγάνη
2ο Βραβείο στην κατηγορία Καινοτομίας του Διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!»

Η πρόπολη είναι το φυσικό αντισηπτικό των μελισσών. Η εταιρεία APIVITA παράγει εκχυλίσματα ελληνικής πρόπολης, τα οποία χρησιμοποιεί στα προϊόντα της εδώ και 35 χρόνια. Το καινοτόμο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η μέθοδος εκχύλισης της πρόπολης και η παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας πρώτης ύλης με αντιοξειδωτική και φωτοπροστατευτική δράση. Μια μέθοδος που απαιτεί ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας και μηδενικά απόβλητα. Το συγκεκριμένο εκχύλισμα σταδιακά ενσωματώθηκε στα προϊόντα της αντηλιακής σειράς της εταιρείας, προσφέροντας έναν ουσιαστικό μηχανισμό άμυνας απέναντι στην ηλιακή ακτινοβολία.

Παράλληλα, στα εργαστήρια η έρευνα συνεχίζεται. «Είναι μέρος της φιλοσοφίας της εταιρείας μας να ψάχνουμε συνεχώς το καινούργιο», μας λέει ο κ. Κώστας Γαρδίκης, διευθυντής Επιστημονικών Υποθέσεων και μέλος της ομάδας που διακρίθηκε στο διαγωνισμό με το δεύτερο βραβείο στον τομέα της Καινοτομίας. «Στις αγορές με μεγάλο ανταγωνισμό στις οποίες κινούμαστε, δεν μπορείς να επιβιώσεις αν δεν προσφέρεις τεχνολογία αιχμής. Αυτό ζητούν οι πελάτες».

Η APIVITA, λοιπόν, «οδηγείται» από την έρευνα. Εκτός από μια διατμηματική ομάδα καινοτομίας που εργάζεται εντός της εταιρείας, ο κ. Γαρδίκης μάς ενημερώνει ότι υπάρχει αλληλεπίδραση με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο. «Υπάρχει ροή πληροφορίας, καθώς συνεργαζόμαστε με περισσότερα από 70 ιδρύματα σε 20 χώρες». Πιστεύει επίσης ότι το κράτος συνεισφέρει στην πρόοδο τέτοιων προσπαθειών μέσω ερευνητικών προγραμμάτων τόσο απευθείας όσο και μέσω της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Για τις εταιρείες που ασχολούνται με την καινοτομία, η βοήθεια αυτή είναι μονόδρομος», καταλήγει.

«Υπερ-όραση» για τους γιατρούς με νέο ενδοσκόπιο

Εφαρμοσμένη έρευνα: Φασματική μηχανική υπερ-όραση για έγκαιρη και αναίμακτη διαγνωστική
Φορέας: Εργαστήριο Ηλεκτρονικής του Τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου της Κρήτης | Εκπρόσωπος ομάδας: Δρ Κωνσταντίνος Μπάλας
1ο Βραβείο στην κατηγορία Εφαρμοσμένης Ερευνας του Διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!»

Τα υπάρχοντα ενδοσκόπια αυτήν τη στιγμή προσφέρουν μια μεγέθυνση του ιστού ή του οργάνου που εξετάζεται. Αυτό που πέτυχε μαζί με την ομάδα του ο δρ Κωνσταντίνος Μπάλας είναι ότι πλέον ο γιατρός αποκτά... υπερ-όραση, βλέποντας λεπτομέρειες που με τα σημερινά μέσα θεωρούνταν αόρατες.

Η τεχνολογία που αναπτύχθηκε στο Εργαστήριο Ηλεκτρονικής του Τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου της Κρήτης είναι μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο και, αν οι κλινικές μελέτες επιβεβαιώσουν την αξιοπιστία αυτής της νέας μεθόδου, τότε θα μπορούμε να περάσουμε στο στάδιο αντικατάστασης της διαδικασίας της βιοψίας.

Πρόκειται για μια εξελιγμένη μέθοδο διάγνωσης του καρκίνου -ακόμη και όταν είναι σε πρώιμο στάδιο- αλλά και παρακολούθησης της θεραπείας του. Στο μόνιτορ της συσκευής προβάλλεται ένας «φασματικός χάρτης», όπου τα καρκινικά κύτταρα είναι διακριτά με κόκκινο χρώμα ώστε να ξεχωρίζουν από τα υγιή. Ο κ. Μπάλας εξηγεί ότι αυτό επιτυγχάνεται καθώς όλα τα κύτταρα αλληλεπιδρούν με διαφορετικό τρόπο στο φως, έχοντας μια ξεχωριστή «φασματική υπογραφή». Η πλατφόρμα παρουσιάστηκε σε συνέδρια σε διάφορα μέρη του κόσμου, έχει πλέον πάρει μορφή τελικού προϊόντος και γίνονται συζητήσεις με την εγχώρια και τη διεθνή αγορά, ώστε ένα ενδοσκόπιο και ένα κολποσκόπιο να αρχίσουν να χρησιμοποιούνται από τον Σεπτέμβριο. Πλην των άλλων, καθώς όλη η τεχνολογία αναπτύσσεται εντός της ομάδας, το κόστος θα είναι μικρό και τα προϊόντα θα είναι ανταγωνιστικά στην αγορά.

Ο κ. Μπάλας πιστεύει στο επίπεδο της ιατρικής ικανότητας στη χώρα μας και θεωρεί ότι η έρευνα που γίνεται στην Ελλάδα είναι ένα πεδίο δημιουργικότητας. «Η δημόσια αξιολόγηση είναι πολύ θετική, ειδικά όταν γίνεται από διακεκριμένους ανθρώπους», σχολίασε σχετικά με το διαγωνισμό και την πρώτη θέση που κέρδισε στον τομέα της Εφαρμοσμένης Ερευνας. «Η διάκρισή μας είναι ένα καλό επιχείρημα σε συζητήσεις που κάνουμε, ένα επιχείρημα που ανοίγει πόρτες».

Επιφάνειες που... αυτοκαθαρίζονται

Εφαρμοσμένη έρευνα: Εξυπνες, νανοδομημένες επιφάνειες και βιοαναλυτικά μικροεργαστήρια: Υφαίνοντας στη νανοκλίμακα
Φορέας: Εθνικό Κέντρο Ερευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» | Εκπρόσωπος ομάδας: Ευάγγελος Γογγολίδης
2ο Βραβείο στην κατηγορία Εφαρμοσμένης Ερευνας του Διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!»

Τζάμια που αυτοκαθαρίζονται όταν βρέχει, πλαστικά που δεν «κρατούν» το νερό ή το λάδι, επιφάνειες που απωθούν τους μικροοργανισμούς. Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Μικροηλεκτρονικής του «Δημόκριτου» ανέπτυξε μια μέθοδο νανοδόμησης και χημικής τροποποίησης των επιφανειών με χρήση νανοτεχνολογίας αερίου πλάσματος: ονομάστηκε νανοΰφανση της ύλης και πρόκειται για τη δημιουργία μιας νέας υφής στην επιφάνεια του υλικού.

«Το στάδιο που ακολουθεί την έρευνα απαιτεί μια φάση ωρίμασης που μπορεί να πάρει χρόνια», μας εξηγεί ο κ. Ευάγγελος Γογγολίδης, διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο και εκπρόσωπος της ομάδας που συμμετείχε στο διαγωνισμό. «Είναι μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία και απαιτεί πόρους». Ηδη, πάντως, οι αντιδράσεις για τις «έξυπνες» επιφάνειες είναι θετικές, με την ομάδα να έχει κάνει δημοσιεύσεις σε μεγάλα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και αρκετές εταιρείες να επικοινωνούν μαζί της εκφράζοντας το ενδιαφέρον τους. Σε αυτό βοήθησε αναμφισβήτητα η δημοσιότητα που ακολούθησε τη διάκρισή της στο διαγωνισμό «Η Ελλάδα Καινοτομεί!». «Με το βραβείο ανανεωθήκαμε, η προβολή που κερδίσαμε μας επηρέασε θετικά και συνεχίζουμε», λέει.

Ο κ. Γογγολίδης θεωρεί ότι η βράβευση έπαιξε ρόλο και στην επιλογή της ομάδας του στο πρόγραμμα του ΣΕΒ «Μαζί στην εκκίνηση». Μέσα στους επόμενους μήνες θα γίνει έρευνα αγοράς και θα καταστρωθεί ένα πρώτο επιχειρηματικό πλάνο. «Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό», μας λέει ο κ. Γογγολίδης. «Είναι άλλο να βρίσκεσαι στο εργαστήριό σου και άλλο να έχεις μια γραμμή παραγωγής και να ψάχνεις τον πελάτη». Αν λοιπόν μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία αποδειχτεί ότι πράγματι υπάρχει περιθώριο αξιοποίησης των ευρημάτων του εργαστηρίου, τότε η ομάδα θα αιτηθεί για τη δημιουργία Τεχνοβλαστού (έτσι ορίζεται η επιχείρηση που συστήνεται από έναν δημόσιο οργανισμό παραγωγής γνώσης).

Από τη θεωρία στην πράξη

Οι ομάδες του 1ου διαγωνισμού έχουν ήδη κάνει το επόμενο βήμα: παρουσιάζοντας τα προϊόντα τους στο ευρύ κοινό, κατέκτησαν μια θέση στην αγορά.

Η πορεία των νικητών του 1ου διαγωνισμού (2010-11) είναι ένας ακόμη αδιάψευστος μάρτυρας της επιτυχίας του. Στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας, το πρώτο βραβείο είχε κερδίσει η ερευνητική ομάδα της Raycap, με ένα σύστημα υψηλών προδιαγραφών για προστασία σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών ή διατάξεων από κρουστικές υπερτάσεις του ηλεκτρικού δικτύου - το πρωτοποριακό Strikesorb 30-DIN RAIL MOUNT. «Η συμμετοχή μας στο διαγωνισμό λειτούργησε υποστηρικτικά για να προωθήσουμε το προϊόν μας στο ευρύ κοινό», μας είπε ο κ. Σπύρος Παπάς, μέλος της ερευνητικής ομάδας της Raycap.

Το δεύτερο βραβείο στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας κατέληξε στην εταιρεία Danaos Management Consultants για ένα προηγμένο λογισμικό προγραμματισμού επιχειρησιακών πόρων, κατάλληλα σχεδιασμένο για την υποστήριξη ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται πλέον από δεκάδες εταιρείες του εξωτερικού αλλά και του εσωτερικού, με τον εκπρόσωπο της ερευνητικής ομάδας κ. Παναγιώτη Βαρελά να χαρακτηρίζει την εμπειρία του διαγωνισμού «έμμεσα υποστηρικτική». «Ηταν ένα εύσημο που μας βοήθησε στο αίσθημα της αυτοπεποίθησης και μας έδωσε τη δυνατότητα να κοιτάξουμε μπροστά».

Οσον αφορά την καινοτομία, το πρώτο βραβείο κατέληξε στην ερευνητική ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για τη δημιουργία του AquAsZero, ενός κοκκώδους στερεού υλικού που απομακρύνει το αρσενικό από το πόσιμο νερό, με χαμηλό κόστος και υψηλή αποτελεσματικότητα. Η ομάδα του Μανασσή Μήτρακα, επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, κατέληξε σε μια μέθοδο που βελτίωσε τον τρόπο απομάκρυνσης πεντασθενούς αρσενικού και είχε σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερη ικανότητα στην απομάκρυνση του τρισθενούς αρσενικού. Κατόπιν προσεγγίστηκε η εταιρεία Λουφάκης Χημικά ΑΒΕΕ, όπου λειτούργησε η πρώτη πιλοτική μονάδα παραγωγής AquAsZero. Η ελληνική ιδέα ετοιμάζεται να βγει στη διεθνή αγορά των προϊόντων απορρύπανσης του πόσιμου νερού.

Το δεύτερο βραβείο καινοτομίας απονεμήθηκε στην ομάδα του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) για την παραγωγή βιοντίζελ δεύτερης γενιάς από καταλυτική υδρογονοεπεξεργασία τηγανέλαιων. Σε συνεργασία με τα Ελληνικά Πετρέλαια δοκιμάστηκε η χρήση του τηγανέλαιου σε διυλιστήριο και τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά. «Η προβολή που πήραμε βοήθησε να καταλάβει ο κόσμος ότι δεν πρέπει να πετάει το τηγανέλαιο και ότι υπάρχουν τεχνολογίες να το αξιοποιήσουν», τόνισε η εκπρόσωπος της ομάδας κ. Στέλλα Μπεζεργιάννη.

Κατάθεσε την ιδέα σου στο kainotomeis.gr

Ο ΣΕΒ και η Eurobank διοργανώνουν για τρίτη φορά τον πανελλήνιο διαγωνισμό Εφαρμοσμένης Ερευνας και Καινοτομίας με τίτλο «Η Ελλάδα Καινοτομεί!». Με σύνθημα «Οι καινοτόμες ιδέες φωτίζουν το μέλλον της Ελλάδας», η διοργάνωση έχει πάλι στο επίκεντρό της την έρευνα, την καινοτομία, τη γνώση και τους ανθρώπους που τις υπηρετούν. Οι διοργανωτές στοχεύουν και φέτος να δώσουν την ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερες εταιρείες, ομάδες και ερευνητές να αναδείξουν το έργο τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να έρθουν ακόμη πιο κοντά στην επιχειρηματική αξιοποίηση των ιδεών τους.

Οι αιτήσεις έχουν ήδη αρχίσει να υποβάλλονται και οι ενδιαφερόμενοι έχουν περιθώριο να δηλώσουν την υποψηφιότητά τους μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2014, σε μία από τις δύο κατηγορίες (Καινοτομία ή Εφαρμοσμένη Ερευνα). Το βραβείο για τον νικητή κάθε κατηγορίας συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 15.000 ευρώ και 8.000 ευρώ για τη δεύτερη θέση.

Η υποβολή των προτάσεων γίνεται ηλεκτρονικά στη σελίδα kainotomeis.gr

ΠΗΓΗ

http://www.kathimerini.gr/774109/article/oikonomia/epixeirhseis/istories-kainotomias-kai-dhmioyrgias