Βράζει όλη η Γη; Τι συμβαίνει με τα ηφαίστεια;

Αλυσιδωτά φαινόμενα συμβαίνουν τελευταία στα έγκατα της Γης. Ειδικά από το 2010 παρατηρείται σημαντική αύξηση της ηφαιστειακής δραστηριότητας και το ένα μετά το άλλο θυμωμένα ηφαίστεια του πλανήτη εκτοξεύουν λάβα και στάχτες, με τη συνοδεία πληθώρας μικροσεισμών. Ακόμα και ηφαίστεια που ήταν για χιλιάδες χρόνια ανενεργά μοιάζουν τώρα να ξυπνούν από τον βαθύ ύπνο τους. Μόνο στο διάστημα από τις 30 Μαΐου έως τις 9 Ιουνίου περισσότερα από 20 ηφαίστεια, από την Παπούα – Νέα Γουινέα και την Χαβάη έως την Ρωσία και την Ισλανδία – με τελευταίο το Στρόμπολι στη γειτονική Ιταλία, κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Όσο για τη χώρα μας, η κινητικότητα που παρουσίασε στις αρχές του 2011 το…θηρίο της Νέας Καμένης στη Σαντορίνη (προκαλώντας ανησυχία στους απανταχού ηφαιστειολόγους) φαίνεται ότι εξασθενεί, σύμφωνα με τον καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κοσμά Στυλιανίδη.

Ξύπνημα μετά από 10.000 χρόνια

Το θέαμα του θυμωμένου Στρόμπολι μπορεί να γοητεύει ιδιαιτέρα τους επισκέπτες που το παρακολουθούν με τις κάμερές τους καθώς εκτοξεύει πυροτεχνήματα λάβας. Όμως το γραφικό ιταλικό ηφαίστειο βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης δραστηριότητας από το 2007, με την ένταση των φαινομένων να κλιμακώνεται μέσα στον Ιούνιο. Από την άλλη μεριά, το ηφαίστειο Tatara-San Pedro-Pellado της Χιλής επανέρχεται σε δραστηριότητα μετά από νάρκη 10.000 χρόνων, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες. Οι ειδικοί βρίσκονται σε σύγχυση, καθώς αντιμετωπίζουν εκατοντάδες μικρούς σεισμούς, χωρίς να μπορούν να πουν με βεβαιότητα αν πρόκειται για ηφαιστειακούς ή τεκτονικούς σεισμούς.
Απ΄άκρη σ΄άκρη του πλανήτη

Και ενώ οι ηφαιστειολάτρεις τρίβουν τα χέρια τους, δε συμβαίνει το ίδιο με τους κατοίκους που ζουν κοντά στα ενεργοποιημένα ηφαίστεια (ονομαστά και μη) όπως το Kilauea στη Χαβάη, το Popocatepetl στο Μεξικό, τα ηφαίστεια της Κόστα Ρίκα, το Fuego και το Santiaguito στη Γουατεμάλα, το Nevado del Ruiz στην Κολομβία, το Mount Sirung στην Ινδονησία, το Sakurajima στην Ιαπωνία. Στα περισσότερα από αυτά πρόσφατα παρατηρήθηκαν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα δραστηριότητας, συχνές εκρήξεις τέφρας και ροή λάβας προς τις γειτονικές κοιλάδες και ακτές, που δημιούργησαν έντονα αναπνευστικά προβλήματα στους κατοίκους ή οδήγησαν σε εκκενώσεις περιοχών. Κάποια άλλα μοιάζουν λιγότερο επικίνδυνα, όπως το Shiveluch στην απομακρυσμένη ρωσική χερσόνησο Kamchatka, το Tungurahua στο Εκουαδόρ, το Kalta στην Ισλανδία, τα Tavurvur, Manam και Ulawun στην Παπούα – Νέα Γουινέα, το El Hierro στα Κανάρια νησιά. Στα υπέργεια ηφαίστεια θα πρέπει να προσθέσουμε και τα υποθαλάσσια, όπως αυτό που ανακαλύφθηκε πρόσφατα κάτω από τα νερά του Κόλπου της Αφθονίας (Bay of Plenty) στη Ν. Ζηλανδία ή το υποθαλάσσιο ηφαίστειο που βρίσκεται κοντά στα γιαπωνέζικα νησιά Iwo Zima, το οποίο επίσης εξερράγη πρόσφατα.
Μια υπερ-έκρηξη θα μπορούσε να ακουστεί σε όλη τη Γη

Όπως αναφέρει η Independent, μαζικές υπερ-εκρήξεις ηφαιστείων θα μπορούσαν να επηρεάσουν όλο τον πλανήτη νωρίτερα από όσο νόμιζαν οι επιστήμονες. Και μπορεί τα πολύ επικίνδυνα ηφαίστεια (όπως το Marapi της Σουμάτρας που ξέσπασε πάλι στις 18 Μαΐου) να είναι μόνο μια χούφτα σε όλον τον κόσμο, όμως αν ένα από αυτά ξεκινήσει να εκρήγνυται, το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό. Ο ήχος μιας τέτοιας υπερ-έκρηξης θα μπορούσε να ακουστεί σε όλη τη Γη, θα ακολουθούσε μαύρη βροχή και ο ουρανός θα σκοτείνιαζε. Οι γεωλόγοι αναφέρουν ως παράδειγμα εξαιρετικά επικινδύνου ηφαιστείου αυτό που βρίσκεται κάτω από το Αμερικανικό Εθνικό Πάρκο Yellowstone στις βορειοδυτικές ΗΠΑ. Η υπόγεια δεξαμενή του από μάγμα έχει αρχίσει από το 2004 να γεμίζει απειλητικά γρήγορα, γι’ αυτό και το παρομοιάζουν με καπάκι κατσαρόλας που, αν εκραγεί, οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες.


Ποιο είναι το πιο επικίνδυνο;

Σύμφωνα με την παγκόσμια λίστα επικινδυνότητας των ηφαιστείων, το Mauna Loa στη Χαβάη είναι το μεγαλύτερο του κόσμου, αλλά δεν είναι τόσο εκρηκτικό. Πιο επικίνδυνος θεωρείται ο Βεζούβιος λόγω του μεγάλου αριθμού των ανθρώπων που κατοικούν πολύ κοντά του. Όμως στην κορυφή της λίστας βρίσκεται πάλι το Yellowstone, το οποίο είναι ενεργό και, όταν ξεσπάσει, έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει ως και την έκρηξη όλων των άλλων ηφαιστείων.