ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ

ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ

Οι πληροφορίες για τον βίο του Οσίου Ρωμανού του Μελωδού δυστυχώς είναι λίγες. Έζησε ή τον 6ο αιώνα μ.Χ. επί του βασιλέως Αναστασίου του Α' ή τον 8ο αιώνα μ.Χ. επί του βασιλέως Αναστασίου του Β'. Γεννήθηκε στην Έμεσα της Συρίας και σύμφωνα με έναν ανώνυμο ύμνο ήταν εβραϊκής καταγωγής. Αρχικά είχε το "πόστο" του διακόνου στην εκκλησία της Βηρυτού. Έπειτα πήγε στην Κωνσταντινούπολη και έμεινε στα κελιά τού Ναού της Θεοτόκου. Ο Ρωμανός είχε μέτρια παιδεία και το ποιητικό ταλέντο του ήταν ακόμα άγνωστο. Διεκατέχετο όμως από μία βαθιά πίστη στην σεπτή μνήμη της Παναγίας της Παρθένου και τακτικά παρακολουθούσε στον Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών τις κατανυκτικές ολονυκτίες. Σε μία τέτοια, στην γιορτή των Χριστουγέννων, που παραβρέθηκε η ψυχή του γέμισε με κατάνυξη και ακόμη περισσότερη αγάπη προς τον Θεό.

Όταν γύρισε στο κελί του είδε όνειρο την Παναγία να του δίνει ένα βιβλίο και να του λέει να το φάει. Ο Ρωμανός από την επίδραση τού ονείρου συνέθεσε για την γέννηση του Χριστού το τροπάριο «Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει...». Από την στιγμή αυτή η ποιητική επιφοίτηση του Οσίου Ρωμανού έμεινε άσβεστη και αναδείχτηκε ο μεγαλύτερος μελωδός της Εκκλησίας μας. Ο Ρωμανός έγραψε χίλιες περίπου συνθέσεις από τις όποιες διασώθηκε μόνο το ένα δέκατο. Διάφορα τα θέματά του. Ύμνησε όλους σχεδόν τους Αγίους και τις εορτές της Χριστιανικής Εκκλησίας. Η ποίηση του Ρωμανού του Μελωδού εκφράζει την ίδια την εποχή του, καθώς επίσης τους πόθους και τις ελπίδες εκείνων των ανθρώπων. Γι'αυτό και το έργο του δεν εξετάζεται μόνο από Θρησκευτικής άποψης ή λογοτεχνικής αλλά και ιστορικής και λαογραφικής. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι απλή, και γενικά οι φράσεις του περιέχουν νοήματα κατά μια άψογη τεχνική όπως λένε οι ειδικοί. Ο Ρωμανός χρησιμοποίησε το ποιητικό εκείνο είδος πού λέγεται εκκλησιαστικός Ύμνος και του χάρισε την τελειότερη μορφή. Οι Ύμνοι του αποτελούνται από το Κοντάκιον, τους Οίκους και το Εφύμνιον. Μαζί με το ποιητικό κείμενο συνέθετε ο ίδιος και τη μουσική ή έδενε το νέο ποίημα - Ύμνο πάνω σε παλαιότερη μουσική σύνθεση. Θεματικά τα έργα του αναφέρονται περισσότερο σε γεγονότα της ζωής του Χριστού και σε Ιερά πρόσωπα της Αγίας Γραφής, όπως επίσης και σε βίους Αγίων. Το είδος αυτό της ποίησης υπάρχει και κυριαρχεί έως και σήμερα στην εκκλησιαστική ποίηση.
Ο Όσιος Ρωμανός είναι ο μεγαλύτερος ποιητής - Υμνογράφος του Βυζαντινού αιώνα.